Beslenme ve Diyet Uzmanı Taygun Dayı, meyve tüketiminin sağlığa faydalarını anlattı, dikkat edilmesi gereken noktaları sıraladı:
Sağlıklı beslenme açısından oldukça önemli olan meyveler, lezzetiyle de gönüllerimize taht kuruyor ancak meyve tüketiminde de dikkat edilmesi gereken noktalar var.
North Cyprus UK Gazetesi’ne konuşan Beslenme ve Diyet Uzmanı Dr. Dyt. Taygun Dayı, beslenmede, besin çeşitliliğinin yanı sıra kişiye uygun besin miktarlarına önem vermek gerektiğini belirterek her ana öğünde de dört besin grubunun tüketilmesinin önemli olduğunu vurguladı.
Dayı, mevsimine uygun meyvelerin tüketilmesinin yanı sıra tüketim miktarının ve sıklığının da
önemine dikkat çekti.
SORU: Sağlıklı beslenmek isteyen bir kişi, nelere dikkat etmelidir?
DAYI: Sağlık; fiziksel, zihinsel, ruhsal ve sosyal olarak tam bir iyilik hali durumudur. Şüphesiz ki beslenme; fiziksel, zihinsel, ruhsal ve sosyal sağlığın geliştirilmesi ve korunmasında etkilidir.
Vücudumuzun normal işleyişi için 50 ve üzerinde besin öğesine ihtiyaç vardır. Tüm bu besin öğelerinin tamamında zengin olan mucizevi tek bir besin yoktur. Beslenme biliminde mucizevi olarak kabul edilen tek besin anne sütüdür. Bu nedenle sağlık için gerekli olan tüm besin öğesi ve besin bileşenlerinin önerilen miktarlarda alınması adına besin çeşitliliğinin sağlanması oldukça önemlidir. Besin çeşitliliğinin sağlanmasında ise her ana öğünde de dört besin grubundan besinlerin tüketilmesi elzemdir.
Besin grupları, süt ve süt ürünleri, et, tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagiller, sebze ve meyve ile tahıllardır. Besin gruplarının tüketim miktarları, kişiden kişiye farklılık göstereceğinden, muhakkak diyetisyene danışmak ve uygun miktarları içeren beslenme eğitimi almak gerekir.
Genel olarak mevsimine uygun sebze ve meyve tüketiminde renk çeşitliliğinin sağlanması, iyice yıkadıktan sonra çiğ ya da kabuklu tüketime özen gösterilmesi, kırmızı etin haftada bir kez tüketilmesi, haftada en az iki kez balık ve en az iki kez kuru baklagiller tüketilmesi, işlenmiş kırmızı et ürünlerinin ve fastfood tarzı besinlerin tercihen hiç tüketilmemesi veya haftada bir sefer tüketilmesi, tuzlanmış/tütsülenmiş ve paketlenmiş besinlerden kaçınılması veya seyrek tüketilmesi, işlenmiş tahıl ürünleri yerine tam tahıl ürünlerinin tercih edilmesi önerilir. Diğer yandan, bir Akdeniz adası olarak sağlıklı beslenme ilkeleri çerçevesinde muhakkak endemik yenebilir bitkilerin mevsimine uygun zamanlarda tüketilmesi de önemlidir.
SORU: Meyve tüketiminde nelere önem vermek gerekiyor?
DAYI: İnsan vücudu, olağanüstü bir denge mekanizması üzerine kuruludur. Yaşam için elzem olan besin öğesi ve besin bileşenleri, önerilerin çok üzerinde alındıkları zaman vücuda zarar verebilmektedir. Tam bu noktada beslenme biliminin ‘denge bilimi’ olduğundan söz etmek mümkündür.
Meyve tercihinde de miktar ve sıklık yönünden dengeli olmak önemlidir. Fazla miktarda tüketilen meyve (kişiden kişiye değişebilmekle beraber genel öneri günde 2-4 porsiyon) gaz, şişkinlik vb. bağırsak rahatsızlıkları, kan yağlarında artış, karaciğer yağlanması gibi bazı sağlık sorunlarına sebep olabilmektedir. Miktar ve sıklık kadar önemli olan bir diğer husus ise mevsimselliktir. Mevsimine uygun meyvelerin tüketilmesi hem insan ve gezegen sağlığı hem de ekonomi için oldukça önemlidir.
SORU: Besin değerleri ve faydaları dikkate alındığında hangi meyvelerin daha sık tüketilmesi gerekiyor?
DAYI: Mevsimine uygun olarak mutfağımıza giren, taze, kirleticilerden uzak ve sağlıklı toprak yapısında yetişmiş, tüketim miktarı ve sıklığına dikkat edilen tüm meyvelerin tüketilmesine özen gösterilmelidir. Tek düze meyve tüketimi alışkanlığına sahip olmak bir diğer meyve içerisinde yer alan besin öğeleri ve besin bileşenlerinin vücuda alınmasına engel olacaktır. Bu nedenle mevsimsel meyve çeşitliliğinin sağlanması gerekmektedir.
SORU: Son yıllarda popüler olan passion fruit, pitaya (ejder meyvesi), papaya, guava ve litchi gibi tropikal meyvelerin faydaları nelerdir? Yetişkin bir birey bu meyveleri ne sıklıkta ve ne kadar tüketmelidir?
DAYI: Bazı tropikal meyvelerin kendi familyalarına özgü faydalı besin bileşenleri açısından zengin olduklarını söylemek mümkündür. Aynı zamanda tüm diğer meyveler gibi içerdikleri besin öğelerinin de insan sağlığına etkisi olumludur. Ancak bir tropikal meyvenin tek başına mucizeler yaratması ve buna yönelik geliştirilen şehir efsaneleri sadece satış oranını artırmaya yöneliktir. Mevsimine uygun tropik meyvelerin diyetisyen eşliğinde bireye özgü olarak belirlenen meyve tüketim sıklığı ve miktarına bağlı kalarak (genel öneri günde 2-4 porsiyon meyve) ve diğer meyvelerle de çeşitlilik sağlanarak (tek bir tropik meyveye bağlı kalmadan) tüketilmesi uygundur.
