Hasan KARLITAŞ
Kıbrıs’ta Temmuz- Ağustos aylarında yılın en sıcak günleri yaşanıyor. 40 derecenin üzerinde hissedilen sıcak havalar burada yaşayanların sosyal yaşamı yanı sıra yeme alışkanlıklarına da etki ediyor.
Kıbrıs’ta yaz denildiği zaman; deniz, güneş, sıcak yanında; karpuz, kavun, böğrülce, çiçek dolması, verigo üzüm, incir, samarella, babutsa, molehiya ve çok sayıda meyve ismi de çağrışım yapıyor.
Yazın en popüler meyvelerinin başında, babutsa, kavun, karpuz, incir ve üzüm geliyor.
Yaz mevsimin vazgeçilmez serinleten meyvesi: Babutsa
Hepimizin bildiği ismiyle babutsa, bilimsel ismi “oputia ficus-indicaé” kaktüsgiller ailesinin opuntia cinsinin bir türü… Bu meyve halk arasında Diken İnciri, Mısır İnciri, Hint İnciri, Frenk İnciri olarak da telaffuz ediliyor.
Tamamı ile doğal bir meyve olan babutsa, Kıbrıs’ın vazgeçilmezleri arasında bulunuyor. Akdeniz iklimini çok seven bu bitki, Kıbrıs adasının her yerinde özellikle de Mesarya bölgesi, Serdarlı (Çatoz) ve İskele bölgesinde daha yaygın olarak yetişiyor. Bir kaktüs bitkisi olan, babutsanın meyveleri çok az asitli, orta tatlılıkta ve bol çekirdekli. Yeşilimsi, sarımsı ve kırmızımsı rengini bileşimindeki doğal renk maddelerinden alıyor.
Babutsa, kendine özgü tadı ve aroması yanında, sağlığa olan faydalı yönü ile de tüketilmesi gereken bir meyve. Özellikle bu meyveyi toplama ve soyma esnasında dikenlerine oldukça dikkat etmek gerekiyor. Aksi takdirde birkaç gün canınız yanabilir.
Bu lezzetli meyve, seyyar tezgahlarda özel bir yöntemle soyularak soğuk bir şekilde satılıyor. Kaktüs bitkisi Nisan ayında çiçek açıyor, Temmuz-Eylül ayları arasında ise meyve veriyor. Ağustos ayları, babutsanın en yaygın olarak bulunduğu aylar.
Ülkemizde adına festival de düzenlenen babutsa, kültürümüzü de etkilemiş durumda. Babutsa adına şarkı, şiir ve birçok mani bestelendi. Kıbrıs kökenli bir grubun ismi yine Babutsa’dır.
Dikenli incir meyvesinin bulunduğu tespit edilen diğer ülkeler ise Meksika, ABD, Şili, Brezilya, Peru, Kolombiya, Ürdün, Mısır, Tunus, Cezayir, Fas, İsrail, Türkiye (Akdeniz ve Ege), Kıbrıs, İspanya ve Yunanistan’dır.
İşte babutsanın mucizeleri
Hiçbir hormon ve katkı maddesi olmadan, doğada kendiliğinden yetişmesi nedeniyle tamamen organik bir meyve olan babutsa, birçok hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Vücut direncini artırıyor ve zindelik sağlıyor. C Vitamini bakımından çok zengin olan babutsa, adeta bir Vitamin deposu. Antioksidan etkisi bulunan bu meyve (içerisindeki betanin ve indicazanthin’den dolayı), bağırsakları çalıştırıyor ve sindirim sistemi rahatsızlıklarında ilaç etkisi gösteriyor. Soğuk yendiği zaman ferahlatıcı bir etki yaratırken, afrodizyak etkisi de bulunuyor. Tokluk hissi verdiği için kilo kontrolü sağlamada yardımcı olan babutsa, diyet yapanların da gözdesi.
Babutsa yaprakları nem oranının yüksek olması ve suyu uzun süre bünyesinde tutma özelliğinden dolayı, bitkisel kozmetik ve kırışıklıklara karşı üretilen kremler sayesinde cildi güzelleştiriyor.
Bahçe kenarlarına dikildiği zaman güzel bir dekoratif görüntü sağlarken radyasyonu azalttığı da biliniyor.
Babutsa deyip geçmeyin
Özellikle kahvaltıdan ve akşam yemeğinden sonra yenilen Babutsa, ferahlama ve mideye rahatlama getirmesi yanında, yukarıda belirtilen birçok konuda da oldukça faydalı. Babutsa deyip geçmeyelim ve her derde dava olan Babutsanın değerini bilelim.
Molehiya ayıklama zamanı
Kıbrıs’ta bugünlerde, kapı önlerinde Molehiya (molohiya) ayıklayan kadınları görmek, çok tanıdık bir manzara. Kıbrıs mutfağının en özel lezzetlerinden biri olan Molehiya, yaz mevsiminin vazgeçilmez alışkanlıklarından bir tanesi.
Yemek dünyasında, Firavunların ya da kralların yemeği olarak da bilinen Molehiya, Arap kökenli bir lezzet. Tavuk veya kırmızı et ile hazırlanan molehiya, Kıbrıs mutfağı denildiği zaman, Şeftali Kebabı ve Kolokos gibi yemeklerle birlikte ilk akla gelenlerden.
Taze veya kurutulmuş yapraklarından hazırlanan Molehiya yemeğinin içerisine konulan, kuyruk yağı, ona apayrı bir lezzet katıyor.
Ancak, hepsinden önemlisi, Molehiya ayıklarken sergilenen, komşuluk ilişkileri ve kurulan sıcak sohbetler. Bizi biz yapan bu önemli dayanışmanın devamı dileğiyle, afiyet olsun.
Kıbrıs’ın en sıcak zamanlarını yaşıyoruz. 40 derecenin üzerindeki sıcak, zaman zaman bizleri bunaltsa da, Kıbrıs sıcak demek, sıcak ise sıcakkanlılık, Akdenizlilik ve Adalılık demek…
