“Kuzey Kıbrıs Yolsuzluk Algısı Raporu” açıklandı. Kuzey Kıbrıs, yolsuzluk algısında 180 ülke arasında 140’ıncı oldu, Kırgızistan ve Pakistan’la aynı puanda kaldı Rapora göre iş insanlarının yüzde 99’u Kuzey Kıbrıs’ta rüşvet ve yolsuzluk olduğuna inanıyor, yüzde 72’si ise bunun çok ciddi bir sorun olduğunu söylüyor. Ankete katılan iş insanlarının yüzde 40’ı son bir yılda işinin yürümesi için rüşvet verdiğini söylüyor
“Kuzey Kıbrıs’ta Yolsuzluk Algısı 2022 Raporu”nda rüşvet çarkına işaret edildi. Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International,TI) kriterlerine göre hazırlanan “Kuzey Kıbrıs’ta Yolsuzluk Algısı 2022 Raporu” sonuçları dün açıklandı. Rapor, Metron Araştırma tarafından Ticaret Odası, Sanayi Odası, Müteahhitler Birliği ve Esnaf Odası’na kayıtlı yönetici pozisyonunda 350 katılımcı ile anket yapıldı. Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) Kıbrıs Ofisi ile akademisyenler Ömer Gökçekuş ve Sertaç Sonan tarafından hazırlanan raporun sunulduğu toplantı Remzi Kitabevi’nde yapıldı. Rapora göre, Kuzey Kıbrıs’ın 2022 Yolsuzluk Skoru 100 üzerinden 27 olarak hesaplanırken, 180 ülke arasında 140’ıncı olduğu ortaya çıktı.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün incelediği ülkelerin ortalama puanı 43 olurken, KKTC bu puanın çok altında Pakistan ve Kırgızistan ile birlikte yer aldı. Uluslararası Şeffaflık Örgütü geçtiğimiz haftalarda Dünya basınına açıkladığı raporunda TI-CPI puanı açısından birinci sırada Danimarka’yı, sonuncu sırada ise Somali’yi gösterirken; Türkiye 36 puanla 101’inci sırada kaldı. Güney Kıbrıs (Kıbrıs Cumhuriyeti) ise 52 puanla 51’inci sıraya çıktı. Rapor, KKTC’de her geçen yıl yolsuzluk algısının daha da arttığını gösterirken, çalışmada ortaya çıkan veriler, KKTC’nin az gelişmiş ülkeler sınıfında yer aldığı algısını biraz daha artırdı. FES Kıbrıs Direktörü Hubert Faustmann, yaptığı açıklamada, yolsuzluk ve iyi yönetişim zafiyetinin kuzeyde ciddi bir sorunu oluşturmaya ettiğini belirtti.
Raporda en çok ilgi çeken kısım iş insanlarının yüzde 99’unun Kıbrıs’ın kuzeyinde rüşvet ve yolsuzluk olduğuna inanması oldu. İş insanlarının yüzde 72’si ise bunun çok ciddi bir sorun oluşturduğuna işaret ederken, yüzde 40’ı son bir yılda işinin yürümesi için “rüşvet verdiğini” açıkça itiraf ediyor. Rapora göre yolsuzluk en fazla kamu ihaleleri ve izin ayrıca lisans işlemlerinde gerçekleşiyor. Teşvikleri ve kamuya ait arazilerin kiralanması da en fazla rüşvet verilen alanlar olarak sıralanıyor. “Her 10 iş insanından 4’ü rüşvet vermiştir” denen Kuzey Kıbrıs Yolsuzluk Algısı Raporu’na göre bunun en önemli sebebi olarak “işlerinin süratlenmesi”, “işlerini tamamlayabilmek” ve “daha iyi muamele görmek” olarak açıklandı. Yolsuzluğun en yaygın olduğu grup “Başbakan” ve “Bakanlar” olarak görülüyor.
İş insanları, esnaf, sanayici ve müteahhitlerden oluşan katılımcıların % 84’ü yolsuzluğun en yaygın olduğu grup olarak Başbakan ve Bakanları işaret ediyor. Kamu kaynaklarının siyasetçiler ve üst düzey memurlar tarafından istismar edildiğine dair de yüksek bir algı var. İş dünyası ile siyaset ilişkisinin son derece sıkıntılı olduğu belirtilen araştırmada, yolsuzluğa karışan yetkililerden hesap sorulmadığı da belirtildi. Raporu hazırlayan akademisyenler Sertaç Sonan ve Ömer Gökçekuş, hem demokratikleşme hem de ekonomi anlamında gelişmesini tamamlamış bir çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de yolsuzluğun önemli bir gündem maddesi olduğunu söyledi, “Son yıllarda ardı ardına yaşanan skandallar bu durumun kötüleştiğine işaret etmektedir” dedi. Sertaç Sonan, yolsuzluk algısı skorumuzu “utanç verici” olarak nitelendirdi.
“Hem üst hem alt düzey memurlara yönelik yolsuzluk algısı da arttı, o nedenle, topyekün bir geriye gidiş var” diyen Sertaç Sonan, Başbakan ve Bakanların ise bu anlamda zirvede olduğunu söyledi. Ömer Gökçekuş da iş insanlarının yarısının “rüşvet verdik” dediği bir ortamda, yolsuzluğun yaygın ve ciddi bir sorun olduğuna dikkat çekti. Yolsuzluğun arttığını söyleyenlerin aynı zamanda rüşvet verenler olduğuna dikkat çeken Gökçekuş, “180 ülke arasında 140’ınıcıyız ve bizim altımızda artık Somali var, Irak var, daha nereye gideceğiz” dedi. Özellikle 2020’den sonra çok ciddi trendle yolsuzluk algısının yükseldiğini anlatan Gökçekuş, şu anda yer aldığımız “mahallenin” Bangladeş ve Uganda ile birlikte olduğundan söz etti.
