*** “KTHY’nin iflas ettirilmesinden sonra özel havayolları arasında rekabet devam etmiş ve zaman içerisinde Türkiye’deki boşluğu doldurmuş olmasına rağmen, İngiltere’de sıkıntı devam etmektedir. Bundan da çıkan sonuç, ülkede yerel sermayeyle veya yerel sermaye devlet işbirliği ile bir hava yolu şirketine ihtiyaç olduğu yönündedir”

***“İstatistiki çalışmalara göre, 2011 yılında ülkemize 13 değişik ülkeden gelen turistlerin, özellikle Kıbrıs insanından memnuniyet getirdiği ortaya çıkmış…Tekrar ülkemize gelmek istemeleri de memnuniyet verici ve sevindirici bir husustur.”

****KITAB Başkanı Orhan Tolun, havalimanının yap-işlet-devret modeliyle özelleştirilmesine olumlu baktığını söyledi. Ancak geçmişte, KTHY’nın hükümetin takip etmiş olduğu ve başarısızlıkla sonuçlanan akıbetin, Ercan Devlet Havalimanı’nda gerçekleşmemesi için, tesbit edilecek yöntemin turizm ve hava taşımacılığıyla ilgili sektörle birlikte belirlenip, şeffaf olması gerektiğine işaret etti.

 

Kuzey Kıbrıs Turizmi’nde büyük emeği olan ve yıllardır ülkenin turizminin daha iyiye gitmesi için çalışmalarını sürdüren Orhan Tolun gazetemize değerli açıklamalarda bulundu. Kıbrıs Türk Acenteler Birliği (KITAB)’da ikinci dönem başkanlık görevini üstlenen ve 1993-2001 yıllarında da Turizm Tanıtma ve Pazarlama Dairesi’nde müdürlük görevinde bulunan Tolun, ülkede turizmin sürdürülmesinin en önemli yöntemlerinden birinin  ‘özel ilgi turizmi’ olabileceğini söyledi. “Kitle turizminin yolu, ucuz olmaktan, ilgi turizminin ise marka olmaktan geçer. Turizmimizde marka olabilmemizin yolu özel ilgi turizmiyle mümkündür” diyen Tolun, 2011 turizm değerlendirmesinden, Ercan Devlet Havalimanı’nın özelleştirilmesine, yapılan yanlışlardan, turizmde avantajlara, birçok konuda sorularımızı yanıtladı.

İngiltere’den gelenlerde rakamsal artış yok

2011 yılının geçtiğimiz yılki rakamlara bakıldığında başarılı bir şekilde sonlandırıldığını söyleyen Orhan Tolun, Türkiye’den yüzde 15, diğer ülkelerden yüzde 30’un üzerinde artış olduğunu hatırlattı. Rakamsal olarak İngiltere’den gelenlerde bir artış olmadığının gözlemlendiğini ifade eden Tolun, 2009 yılıyla kıyaslandığında yine de bir artış olduğunu söyledi. “2010 yılında Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY)’nin iflas ettirildiği yıl olması nedeniyle bundan en büyük zararı İngiltere piyasası gördü. Bütün bunlara rağmen 2011 iyi bir yıldı. 2012’nin daha sistemli ve programlı olması gerekir” dedi.

İngiltere’de charter sistemi istenilen verime ulaşmadı

2011 yılında konulan teşvik sisteminin charter’lerin önünü açtığını anlatan Tolun, 2011 yılında turizmde başarı sağlanmasının, tur operatörlerine soyunan genel acenteler ve bakanlığın yapmış olduğu teşvik kuralları ve bu kuralları TC Yardım Heyeti’nin mali olarak desteklemesinden kaynaklandığını kaydetti. Tolun, İngiltere’de bu sistemin istenilen verime ulaşmamasını ise şu sözlerle açıkladı: “Bizim profilimiz olan İngiliz müşterinin charter uçuşları tercih etmemesi  ve bakanlığın üç yıldan beridir İngiltere’de reklam yapmamış olmasından kaynaklanır”

Başarıya ulaşabilmek için…

Tolun, bu yıl ise İngiltere konusunda başarıya ulaşabilmesinin, İngiltere’ye sefer düzenleyen uçak şirketlerinin artışıyla sağlanabileceğini belirterek, düzenli seferlerde tur operatörlerine kontenjan ayırmak (part charter) imkanı sağlamak ve İngiltere’de yoğun bir reklam kampanyasına girmekle mümkün olabileceğini söyledi. Bu yıl Kuzey Kıbrıs’a 350’ye yakın charter sefer 50 bini aşkın ilave turist getirildiğini ifade eden Tolun, bunun ülke ekonomisine büyük katkısı olduğunu da vurguladı. Tolun, buna rağmen ülkemize gelen turistler arasında en çok harcama yapan turistin İngilizler olduğunun da altını çizdi.

“Gelen turistler kitle turizmini tercih etti”

Kuzey Kıbrıs’a Charterlerle gelen müşterilerin hangi tür tatil tercih ettikleri konusundaki sorumuz üzerine Tolun, bu müşterilerin mas turizmine (kitle turizmi) yönelik olduğunu söyledi. Bu turistlerin büyük bir kısmının turlarla adayı dolaşmayı tercih ettiklerini anlatan Tolun, bireysel olarak ülke içerisine dağılmadıklarından, istenilen düzeyde bir harcama gerçekleştiremediklerini belirtmeden geçmedi. Bu turistlerin, Kıbrıs Geceleri, gemi turları ve günlük turları tercih ettiklerini kaydetti. Bu nedenle ülkede araba kiralamanın minimum düzeyde kaldığını, burada önemli bir faktörün de İngiltere dışında diğer ülkelerde yolların ters olmasından kaynaklandığını yani ulaşım olduğunu belirtti.

Rehber bulma ve lisan bilen personel sıkıntısı doğdu

2011 yılında acentelerin turiste hizmet açısından yaşadığı en büyük zorluğun turist taşımacılığıyla ilgili yaşandığını, ülkeye gelen müşterilerin Türkiye üzerinden (touch down) gelmesi nedeniyle, süre ve mesafenin uzamış olmasından kaynaklandığını söyledi. Tolun, konuşmasına şöyle devam etti: Çoğunun ülkemize son kez gelmiş olmalarının da bizi tanımamış olmalarından kaynaklanan sorunları oluşturmuştur. Rehber bulma ve lisan bilen personel bulma zorluğumuz olmuştur.

Kurtuluş turizmde, peki neden?

Acenteler Birliği Başkanı Orhan Tolun, Kuzey Kıbrıs’ın bir ada ülkesi olma ve konumu nedeniyle ülke ekonomisinin kurtuluşunun turizm olduğunu söyledi. Ülkede sanayinin yalnızca küçük çapta yapıldığına dikkat çeken Tolun, ticaretin sınırlı yapıldığını, bu nedenle turizmin devlet politikası kabul edilmesi gerektiğini açıkladı. “Bizlere düşen görev sektör içerisinde, KITSAB, KITOB, RESTBİR, KITREB’in hatta Kiralık Araba İşletmelerinin bir platform adı altında birleşmesi ve turizm örgütünün çekirdeğini oluşturup, bakanlıkla işbirliği içerisinde turizm örgütünün oluşturulması gerekir. İkinci iş turizm fonunun gelirlerinin artırılması ve Pazar ülkelerde gerekli çalışmaların yapılıp yoğun bir reklam kampanyasına girilmesidir” dedi.

Sürdürebilir turizm, sürdürebilir ekonomi

Ülkede kumarhanesi olmayan ve çoğunluğunu dört yıldızın altındaki otellerin iyileştirilmesinin önemine de değinen Tolun, turist getirebilecek acentelerin önünün açılması için bu acentelere kredi olanaklarının sağlanması gerektiğini de ifade etti. Master Plan, Turizm Geliştirme Planı’nın meclisten geçirilip yasallaştığını, ancak yasallaşmış olan kısımın planın sadece yazılım kısmı olduğunu anlattı. Master Plan’ın istenilen amaca ulaşabilmesi için ülkesel fiziki planın ve ülkesel turistik planın çıkarılması gerektiğini söyledi. Tolun, “Master Plan’ın öngördüğü kurtuluş yolu kitle turizminden çok özel ilgi turizmidir. Çünkü özel ilgi turizmi sürdürülebilir bir ekonomide, sürdürülebilir bir turizmi içermektedir” dedi. Kitle turizminin turizmi rakamsal olarak, geçici olarak büyüttüğünü ifade etti.

Turizmde marka olabilmek

Turizmin sürdürülmesinin en önemli yöntemlerinden birin de gazetemize açıklayan Tolun, ülkenin diğer ülkelerden  farklılığını ve üstün yönlerini ortaya koymasıyla mümkün olabileceğini söyleyerek, bunun ‘özel ilgi turizmi’yle olabileceğini anlattı. “Kitle turizmin yolu, ucuz olmaktan, ilgi turizminin ise marka olmaktan geçer. Turizmimizde marka olabilmemizin yolu özel ilgi turizmiyle mümkündür” dedi.
Orhan Tolun, ülkemiz turizminin diğer çelişkilerinden birinin gazinolar olduğunu belirterek, gazinoların bazı ülkelerden turist çekerken diğer ülkelerden gelecek müşterilerin de memnuniyetsizliğini doğurduğuna işaret etti. Türk, İsrailli, Orta Doğulu ülkelerden gelen müşterilerin gazinolu otelleri tercih ederken, Avrupa’dan gelen müşterilerin gazinosuz otelleri tercih ettiğinin görüldüğünü ifade etti.

Havayolu şirketi şart

Yurt dışında gerçekleştirilen fuarların da yakından takipçisi olan KITSAB Başkanı Orhan Tolun bu konuyu da gazetemize değerlendirdi. Tolun, her yıl turizmle ilgili bakanlığın yurt dışında yirmiyi aşkın fuara katıldığını belirterek, fuarların ülke tanıtımı ve acentelerin Pazar arayışlarını sürdürdükleri etkinliller olduğunu söyledi. Acentelerin fuarlara katılma ve buralarda istenilen sonucu almaları için maddi imkanlar gerektirdiğinin altını çizdi. Ülke tanıtımında, yabancı basın davetleri veya Pazar ülkelerde tur operatörlerine yönelik tanıtım aktivitelerinin de büyük faydası görüldüğünü anlattı. Tolun, “KTHY’nin iflas ettirilmesinden sonra özel havayolları arasında rekabet devam etmiş ve zaman içerisinde Türkiye’deki boşluğu doldurmuş olmasına rağmen, İngiltere’de sıkıntı devam etmektedir. Bundan da çıkan sonuç, ülkede yerel sermayeyle veya yerel sermaye devlet işbirliği ile bir hava yolu şirketine ihtiyaç olduğu yönündedir” dedi.

Ercan konusunda şeffaflık gerek

Son günlerde gündemde olan ve bazı kesimlerin karşı çıktığı Ercan Devlet Havalimanı’nın özelleştirilmesi ile ilgili de sorularımızı yanıtlayan Orhan Tolun, havalimanının yap-işlet-devret modeliyle özelleştirilmesine olumlu baktığını söyledi. Ancak geçmişte, KTHY’nın hükümetin takip etmiş olduğu ve başarısızlıkla sonuçlanan akıbetin, Ercan Devlet Havalimanı’nda gerçekleşmemesi için tesbit edilecek yöntemin turizm ve hava taşımacılığıyla ilgili sektörle birlikte belirlenip, şeffaf olması gerektiğine işaret etti. KITSAB olarak, turizm politikalarının belirlenmesinde Sivil Toplum Örgütleri veTurizm çevrelerinin bakanlıkla sürekli temasta olduklarını söyledi.

KITSAB çalışmalarını sürdürüyor

KITSAB’ın son günlerde sürdürdüğü faaliyetleri konusunda da konuştuğumuz Tolun, turizmle ilgili sivil toplum örgütlerinin, birlikleri kapsamındaki işletmelerin kalitesini artırmak amacıyla, yoğun bir çalışma içerisine girdiklerini anlattı. Tolun, acentelerin turizm ve seyahat açısından daha iyi hizmet verebilmesi ve acentelerin karlı duruma geçebilmesini sağlamak için çareler üretirken, özellikle kumarhanesi olmayan otellerin yeniden yapılandırılması için çaba sarfettiklerine işaret etti. “2012 yılının devletin gerekli yatırım bütçesini ayırması ve gerekli ülkelerde tanıtım yapması halinde çok iyi bir yıl olacağı inancındayız” dedi. Devletin özellikle turizm fonunun asıl gelirlerinden olan kumarhane gelirleri imtiyaz haklarından elde edilen geliri cari bütçeye değil, olması gereken, yani turizm fonuna gelir olarak kaydetmesi ve bunun tanıtımda kullanılmasının daha yararlı olacağı inançlarını sözlerine ekledi.

Yine de sonuç sevindirici

Tolun, yaşanan bazı olumsuzluklara rağmen, ülkemizin bulunduğu konum, doğal ve güzellikleri, zengin mutfağı ve on bin yıllık tarihiyle, temiz suları ve misafirperver insanıyla dünyada önemli bir turizm yöresi olduğuna dikkat çekti. Özellikle ılıman iklim özelliğinin, turizmin oniki aya yayılmasını sağladığını işaret ederek, son yapılan bazı araştırmalar hakkında da bilgi verdi. “İstatistiki çalışmalara göre, 2011 yılında ülkemize 13 değişik ülkeden gelen turistlerin, özellikle Kıbrıs insanından memnuniyet getirdiği ortaya çıkmış…Tekrar ülkemize gelmek istemeleri de memnuniyet verici ve sevindirici bir husustur.”