Koronavirüs, Türkiye'de ve dünyada yayılmaya devam ederken alınan önlemler insanların hayatlarını derinden etkiliyor.
Hem virüsün yarattığı hastalıktan hem de alınan önlemlerin olumsuz etkilerinden mümkün olduğunca korunabilmek için yapabilecekleri, hükümetlerin, uluslararası kuruluşların ve sağlık uzmanlarının tavsiyelerini inceledik.
Mümkün olduğunca dışarı çıkmayın
Koronavirüs salgınının yayılma hızını azaltmanın en etkili yolu, herkesin diğer insanlarla daha az görüşerek, kalabalık ortamlara daha az girerek virüsün toplum içinde bir kişiden diğerine geçişini yavaşlatması.
İşiniz elveriyorsa evden çalışmanız, mümkün değilse de diğer insanlarla aranıza mesafe koyacak şekilde çalışmanız buna yardımcı olur.
Bir süre dışarı çok az çıkarak hayata devam edebilmek için ihtiyaç duyacağınız malzeme ve ilaçları evinize almanız faydalı olur. Fakat bunu yaparken diğer insanların ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak ihtiyacınızdan fazla stok yapmamaya dikkat edin.
Unutmayın: Siz bir marketteki bütün el temizleme jellerini alırsanız, diğer insanlar ellerini temizleyemeyeceği için hastalığın yayılımı artar ve sonunda sizin de koronavirüse yakalanma ihtimaliniz yükselir.
Maske ne zaman kullanılmalı?
Eğer dışarı çıkmanız kaçınılmazsa ve hastalık belirtileri gösteriyorsanız, virüsü diğer insanlara bulaştırmamak için maske takın, dirseğinizin içine öksürün.
Fakat hastalık belirtisi göstermiyorsanız maske takmanız tavsiye edilmiyor. İngiliz Akciğer Derneği, maskelerin koronavirüse karşı ne kadar koruma sağladığı henüz bilinmediği için, maske takmayı önermiyor. Hatta, akciğer sorunları yaşayan kişilerin maske takması, nefes almalarını da zorlaştıracağı için takmamaları tavsiye ediliyor.
Kendinizi virüsten nasıl koruyabilirsiniz?
Koronavirüsün vücudunuza girmemesi için dışarda olabildiğince az nesneyle temas edin. Elinizi yüzünüze götürmeyin, sık sık ellerinizi yıkayın.
Dünya Sağlık Örgütü, virüse karşı mücadelede en etkili yöntemin ellerin sık sık yıkanması olduğunu vurguluyor.
ABD'de Ulusal Sağlık Enstitüsü adına yapılan bir araştırma, koronavirüsün havada 3 saat, plastik ve çelik yüzeylerde ise 3 güne kadar canlı kalabildiğine işaret ediyor.
İnsanlarla aranıza iki metre mesafe koymaya çalışın, el sıkışmadan ve sarılmadan selamlaşın
Yüksek risk grubundakiler ne yapmalı?
Yüksek risk grubundaysanız dışarı çıkmadan önce iki kere düşünün. 70 yaş üzeri insanlari kronik akciğer, kalp, böbrek, karaciğer ve dalak sorunları yaşayanlar, AIDS ve diyabet hastaları ile kemoterapi görenler bu grupta yer alıyor.
Önümüzdeki günlerde sadece İngiltere'de yüksek risk grubundan toplam 1 milyon 400 bin insanın virüsten olumsuz şekilde etkilenmesi bekleniyor. Bu sebeple bu kişilere İngiltere'de 12 hafta karantina uygulanması planlanıyor.
Risk grubundaysanız evden çıkmayarak ihtiyaçlarınızı internet üzerinden gidermeye ve ailenizden, arkadaşlarınızdan destek almaya çalışın.
Dünyanın pek çok noktasında risk grubunda olmayan gençler, risk grubundaki tanıdıkları ve komşularının ihtiyaçlarını gidermek için gönüllü oluyor. Siz de böyle bir şey yapmayı düşünüyorsanız evinizi yaşlı insanlarla paylaşıp paylaşmadığınızı, düzenli olarak gördüğünüz risk grubundaki bir tanıdığınız olup olmadığını düşünün. Çünkü dışardaki işleriniz sırasında virüse yakalansanız bile herhangi bir belirti ortaya çıkmayabilir ve siz de farkında olmadan bunu risk grubundaki insanlara bulaştırabilirsiniz.
Evde nelere dikkat edilmeli?
Kendinizi evinizde karantinaya aldıysanız, evinizi paylaştığınız insanlarla aranıza olabildiğince mesafe koyun.
Uzun süre evden çıkmamak pek çok kişi için sıra dışı bir durum. Bunun insan psikolojisini etkilemesi de kaçınılmaz, özellikle de eviniz küçük bir evse.
İngiliz hükümeti, evde kalacak kişilerin hem fiziksel hem de zihinsel açıdan kendilerini iyi hissetmesi için şunları öneriyor:
- Ailenizle ve arkadaşlarınızla telefon ve sosyal medya üzerinden sık sık iletişim kurun.
- Film izlemek, internet üzerinden yeni şeyler öğrenebileceğiniz kurslara başlamak, yemek yapmak ve kitap okumak zamanın daha keyifli ve faydalı geçmesini sağlar.
- Hastalık belirtileri engel olacak seviyede değilse evinizde hafif egzersizler de yapın.
Bu süreçte akıl sağlığınızı korumak için size iyi gelmeyen haberleri okumayı ve izlemeyi bir süre bırakabilirsiniz. Gelişmeleri merak ediyorsanız kendinize gün içinde belli zamanlar belirleyip, sadece o zaman aralığında haberlere bakabilirsiniz.
Ortalıkta çok fazla yanlış bilgi de dolaşıyor. Bu sebeple takip edeceğini kaynaklar önemli. Sosyal medya ya da arkadaşlarınız olduğu mesajlaşma platformları yerine bakanlık, devlet kurumları ya da konuyla ilgili çalışan sivil toplum kuruluşlarının paylaştığı bilgilere bakabilirsiniz.
Stres ve yoğun haber akışıyla nasıl baş edilebilir?
Twitter'da 'koronavirüs' etiketine gidip her hesaptan yapılan paylaşımlara bakmamaya çalışın.
Komplo teorisi paylaşan hesapları engelleyin.
Bağışıklık sisteminizi nasıl güçlü tutabilirsiniz?
Bedeninizin hastalıklara karşı daha iyi mücadele edebilmesini sağlamak için bağışıklık sisteminizi güçlü tutmanız önemli.
Bunun için dengeli beslenme, düzenli uyku ve egzersiz önemli. Sigara ve alkol kullanımı ise bağışıklığı düşürücü etkiye sahip.
Grip aşısı yaptırmak da, koronavirüse karşı sizi korumasa bile normal gribe karşı koruyarak aynı anda iki virüsü kapmanız halinde daha kolay atlatmanıza yardımcı olur.
Grip belirtisi gösteriyorsanız, anti-inflamatuar ilaçlar yerine parasetemol kullanmanızı tavsiye edenler bulunuyor.
Kaynak: BBC Türkçe
