Ahmet İLKTAÇ

 

Barındırdığı 110’dan fazla kuş türüyle adada görülen toplam kuş türünün 3’te birini barındıran Ayluga Göleti’ni (Çanakkale Göleti) özellikle Britanya ülkelerinden olmak üzere güney Kıbrıs ve daha çok bir dünya ülkesinden kuş gözlemciler ve kuş fotoğrafçıları ziyaret ediyor.

  “Natura 2000” KKTC ofisinin yaptığı çalışmalar sonucu “Potansiyel Natura 2000 Alanı” olarak belirlediği Ayluga Göleti’nde önemli kuş türleri olarak gösterilen Beyaz Pelikan(Great White Pelican), Hazar Sumrusu (Caspian tern) Martı gagalı sumru (Gull bill tern), Pasbaş Patka,(Ferruginous Duck), Alaca Yalıçapkını(Pied Kingfisher)  ile Tavşancıl Kartal (Bonelli’s Eagle) görülebiliyor.

  Son yıllarda Avrupa Birliği (AB) finansmanıyla Yeşil Mağusa Derneği ve Mağusa Kültür Derneği tarafından yürütülen “Mağusalılar Temiz Sulak Alanları Savunuyor” adlı projeyle de Ayluga Göleti’ne farkındalık artırılıyor.

“Alanda bilimsel çalışmalar yapılıyor”

   Gazetemiz NORTH CYPRUS UK’e konuşan Çevre Eğitimi Uzmanı ve Kuş Gözlemcisi Asuman Korukoğlu, Mağusa Ayluga Gölet’inin Mağusa- Lefkoşa anayolunun 500 metre boyunca paralel uzanan önemli bir doğal alan olduğunu söyledi.

   Asuman Korukoğlu, Ayluga Göleti’nde 1985 yılından bu yana düzenli olarak kuş gözlemi yapıp bitki fotoğrafları çektikleri bir alan olduğunu kaydetti.

   Ayluga Göleti’nin özellikle de son yıllarda çevre bozulması ve insan etkenli kirliliğe rağmen son derece önemli bir sulak alan olduğunu belirten Korukoğlu, yerli yabancı birçok farklı organizasyon ve kişinin bu alanda gözlem ve bilimsel çalışmalar yaptığını bildirdi.

   Asuman Korukoğlu, KKTC makamlarının bu alanı Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan ettiğini ve KKTC Çevre Yasası altında çıkarılan “Su Ortamları ve Sulak Alanların Korunması Tüzüğü” gereğince koruma altında olan bir sulak alan olduğunu dile getirdi.

    Birdlife Cyprus’ a ait Kıbrıs’ın Önemli Kuş Alanları çalışmasına göre keza Ayluga önemli bir kuş alanı olduğunu anlatan Korukoğlu, “Natura 2000” KKTC ofisinin çalışmasına göre gölletin bir “Potansiyel Natura 2000 Alanı” olduğunu açıkladı.

  Asuman Korukoğlu, çevre eğitimi uzmanları ve kuş gözlemcilere göre Ayluga Göleti’nin kuş gözlemi ve çevre eğitimi alanı olduğuna dikkat çekti.

   Güney Kıbrıs ve dünyanın başka ülkelerinden özellikle Britanya’dan da kuş gözlemciler ve kuş fotoğrafçılar yıllardır alanı ziyarete gelmekte olduklarına vurgu yapan Korukoğlu, sürekli olarak okullar ve derneklerin bu alana öğrenci taşımakta olduğunu ifade etti.

“110’dan fazla kuş türü görüldü”

  Asuman Korukoğlu, bu alanda 110’dan fazla farklı kuş türünün görülebilmekte olduğunun altını çizdi.

   Bu sayının Kıbrıs’ta görülen kuş türlerinin yaklaşık üçte birini oluşturmakta olduğunu söyleyen Korukoğlu, bu türler arasında Beyaz Pelikan(Great White Pelican), Hazar Sumrusu (Caspian tern) Martı gagalı sumru (Gull bill tern), Pasbaş Patka,(Ferruginous Duck), Alaca Yalıçapkını(Pied Kingfisher)  ile Tavşancıl Kartal’ın (Bonelli’s Eagle) görülebilmekte olduğunu kaydetti.

   Çevre Eğitimi Uzmanı ve Kuş Gözlemcisi Korukoğlu, Pelikan’ın Kıbrıs’ta ender ve az sayıda görülen bir geçit göçmeni olduğunu ifade etti. Pasbaş Patka’nın ise son yıllarda Kıbrıs’ta kalıp üreyen bir olduğuna dikkat çeken Korukoğlu, bu türün her sulak alanda görülmediklerini ve diğer türlere göre de daha ürkek olduğunu bildirdi.

  Hazar sumrusunun ender ve az sayıda görülen bir geçit göçmeni olduğunu belirten Korukoğlu, Martı Gagalı Sumru’nun yaygın olmayan az sayıda görülen bir geçit göçmeni olduğunu aktardı.

   Asuman Korukoğlu, Tavşancıl Kartal’ın Kıbrıs’ın kuzeyinde tek yerli kartalımız olduğunu ancak, insanlar tarafından sürekli rahatsız edilmeleri ve yaşam ortamlarının daraltılması nedeniyle sayılarının oldukça azaldığını açıkladı.

  Alaca yalıçapkını ender ve az sayıda görülen düzensiz bir geçit türü olduğuna da değinen Korukoğlu, Birdlife Cyprus’un kayıtlarına göre fırsatçı üreyen bir tür olduğunu söyledi.

  Asuman Korukoğlu; “her alanda sürekli ve çok sayıda görülmeyen kuş türlerinin bu sulak alanımızda görülmesi bu alanın önemini daha da arttırmaktadır. İnsan müdahalesi ve kuralsız ziyaretçilerin uğradığı bir yer olmasına rağmen kuş türlerinin bu alanı tercih etmesi alanın ekolojik gücünü göstermektedir. Alanı tehdit eden faktörler arasında, yerleşimin, çiftçiliğin, kirliliğin, zararlı müdahalenin ve kurallarının uygulanamamasının yanında çevre halkının sulak alanlar ve doğa ile ilgili bilinçlerinin düzeyinin yeterli olmaması, kaçak avcılık ve gürültü gibi nedenlerin sıralanabilir” diye konuştu.

Proje ile farkındalık yaratıldı

   Son iki yıl içerisinde öz Mağusalı iki dernek olan Yeşil Mağusa Derneği ve Mağusa Kültür Derneği’nin “Mağusalılar Temiz Sulak Alanları Savunuyor” adlı Avrupa Birliği finanslı projesi ve buna bağlı okulların küçük hibelerle yürüttükleri projeler sayesinde çevre halkının, yetkililerin, basın ve  öğrencilerin Mağusa Ayluga Gölü’ne dikkatlerinin çekildiğini anlatan Korukoğlu,  bu şekilde konuyla ilgili olarak Ayluga Göleti’ne büyük farkındalık yaratıldığını ifade etti.

 Asuman Korukoğlu;  “yapılan yollar, şehrin gelişimi ve özel mülklerin bu sulak alanın sınırları içerisinde olması dolayısıyla alanın, 5 ayrı parçaya bölünmüş olmasına rağmen arazi ziyaretleri yapıldığında ve uydu haritalarına bakıldığında bağlantılar fark edilebilmektedir. Alanın çok dikkatle hazırlanmış bir restorasyon projesine gereksinimi vardır. Restorasyonun gerçekleştirilmesinin ardından uygulanacak sürdürülebilir koruma ve yönetim planının hayata geçmesiyle alan korunması ve doğal potansiyelinin geliştirilmesi sağlanmalıdır” şeklinde konuşarak sözlerine son verdi.