Vitraya olan ilgisi daha çocuk yaşlarda başlayan Vitray Sanatçısı Fesra Bademli, Kıbrıs kültürüne ait çalışmalarıyla kültürümüzü yurt dışında tanıtmayı amaçlıyor

Ahmet İLKTAÇ

VİTRAYI TABLOLARA TAŞIMAK İSTİYOR… Fesra Bademli, geleneksel vitray tekniğini Kıbrıs kültürüyle uyumlu bir şekilde düzenlediğini ifade etti. Bademli, amacının sadece ev ve pencerelere vitray yapmak olmadığını, bu sanatı örneğin tabloyla evlerin içerisine kadar sokmak olduğunu vurguladı. UNDP’nin ülkemizde yaptığı restorasyonlarda Kıbrıs kültürünü yansıtan vitray çalışmalarıyla katkı koymak istediğini belirten Bademli, “Kıbrıs kültürünü yurt dışına geleneksel vitray sanatıyla tanıtmak isterim. Bu neden yapılmasın. Neden biz sadece Kıbrıs içerisinde kalalım” dedi.

Küçük yaşlarda vitray sanatına ilgi duyan, Arkeoloji Bölümü’nden mezun olduktan sonra da baba mesleği cam işinde çalışan Fesra Bademli, zaman içinde önce boyama vitray ardından da Tiffany vitray ile Kurşun Vitray çalışmalarına başladı.

En büyük amacı geleneksel vitray çalışmalarıyla Kıbrıs kültürünü yurt dışında tanıtmak olan Bademli, önümüzdeki 5 yıl içerisinde sergi açmak istiyor.

Kişisel değil toplumsal düşünen, bu nedenle de kadınlarımızın, özellikle de genç kızlarımızın vitray sanatını öğrenmesini isteyen Bademli, bu sanatı ülkemizde daha da geliştirmek adına eğitimler vermeyi amaçlıyor.

Bademli, Kıbrıslıların ellerinin sanata çok yatkın olduğuna vurgu yaptı ve “Ancak zamanla köreltildik” dedi.

Sanata merakı küçük yaşlardan

Gazetemiz NORTH CYPRUS UK’e konuşan Vitray Sanatçısı Fesra Bademli, küçük yaşlardan itibaren arkeolojiye büyük ilgisi olduğunu söyledi. Cam sanatına ilgisinin 14-15’li yaşlarda başladığını anlatan Bademli, yurt dışına çıktığında, her gittiği ülkede kilise ve katedrallerdeki vitrayların fotoğraflarını çektiğini, yine evlerin önünden geçerken dikkatini hep vitray motiflerinin çektiğini belirtti.

Fesra Bademli, üniversitede arkeoloji bölümü okuduğunu, bölümü gereği devamlı gezi ve etkinliklere katıldığını, bu gezilerde dikkatini ilk çekenin mimari yapılar ile kilise ve katedrallerdeki vitrayların vermek istediği mesajlar olduğunu dile getirdi. Yine Arkeoloji Bölümü’nde kazılar yaptıkları dönemde kazıdan çıkan cam parçalarına önem verdiğini belirten Bademli, camın milattan önceki yıllarda çok nadir bulunduğunu, ayrıca o dönemlerde zenginliği sembolize ettiğini dile getirdi.

Bademli, üniversite yıllarının ardından baba mesleği olan cam sektörüne başladığını aktardı ve şöyle devam etti:

“Böylece artık camla daha çok ilgilendim. RegaLead boyama vitraya bundan 7 yıl önce başladım. 4 yıl önce de kendi çapımda Tiffany vitray çalışmaya başladım. Tiffany Vitray ve Kurşun Vitray yapımını daha ileriye götürmem gerektiğine o zaman karar verdim. Tiffany Vitray 19’uncu yüzyılda Louis Comfort Tiffany tarafından geliştirilen bir tekniktir.

Halk arasında bu 2 yöntem karıştırılıyor. Her ikisinde de camlar tek tek parça parça kesiliyor. Kurşun vitrayda, kurşunlar çıta şeklinde hazırdır ve keserek cam kenarlarına yerleştiriliyor. Tiffany vitrayda da bakır folyo tekniği kullanılıyor. Ben her iki yöntemi de aldığım eğitimler ile yapıyorum”.

İstanbul’da eğitim aldı

Cam sanatında Tiffany tekniğinde bilmediği püf noktaları öğrenebilmek için 2017 yılında İstanbul’a gittiğini anlatan Bademli, İstanbul’daki eğitimin kendisine çok faydalı geldiğini belirtti.

Bademli, eğitimden sonra evinde küçük bir atölye kurduğunu, yaptığı duvar süsü ve teraryum çalışmalarıyla Eko Gün’lere de katıldığını söyledi.

Bademli şöyle devam etti:

“Tiffany Vitrayın dışında ben esasen geleneksel vitray sanatını öğrenmeyi kendime hedef koydum. Bu nedenle geçtiğimiz yıl AB burs sınavına girdim. Bursu almaya hak kazanarak İtalya’da eğitime gittim. Bu süre içerisinde geleneksel vitray tekniğini yani kilise ve katedrallerdeki vitray tekniklerinin nasıl yapıldığını öğrendim.

Cam sanatı çok geniş bir yelpazedir. Ben daha çok kilise ve katedrallerde görülen geleneksel vitray tekniğini tercih ediyorum. Bu teknikle istenilen çizimler cam üzerine fırça yardımıyla çiziliyor. Çizim aşamasından sonra camlar fırınlanıyor. Fırınlanan vitray camları üzerindeki çizimlere kademe kademe gölgeleme tekniği gerektiği kadar uygulanıyor ve her işlem sonrasında camlar tekrar tekrar fırınlanıyor. Fırınlanan camlara renklendirme yapılacaksa her bir renk uygulamasından sora camlar tekrar fırına giriyor. Çizimleri tamamen biten vitray parçaları daha sonra tercihen kurşun tekniğiyle veya talebe göre folyo tekniğiyle lehimlenerek birleştiriliyor. Tiffany ve kurşun vitraylar Kıbrıs’ta genelde evlerin pencere ya da kapılarında kullanılıyor. Ülkemizde uzun süredir bu çalışmaları yapan başarılı sanatçılarımız bulunmaktadır. Ben bunlara farklı olarak geleneksel vitray tekniğini uyguladığım tabloları örnek olarak gösterebilirim.”

Vitrayı tablolara uygulamak istiyor

Yaptığı çalışmalarla geleneksel vitray tekniğini Kıbrıs kültürüyle uyumlu bir şekilde düzenlediğini ifade eden Bademli, amacının sadece ev ve pencerelere vitray yapmak olmadığını, bu sanatı örneğin tabloyla evlerin içerisine kadar sokmak olduğunu vurguladı.

UNDP’nin ülkemizde yaptığı restorasyonlara Kıbrıs kültürünü yansıtan vitray çalışmalarıyla destek vermek istediğini belirten Fesra Bademli, yine önümüzdeki 5 yıl içerisinde sergi açmak istediğini söyledi.

Vitray eğitimi almak isteyen çok sayıda kişi olduğunu söyleyen Bademli şöyle konuştu:

“Ben ustayım demiyorum ama hedeflerim arasında 5 yıla kadar kendimi biraz daha kanıtladıktan sonra atölyemde kadınlara eğitimler vermek vardır. Kadınlar boş zamanlarında vitraylar yaparak kendilerini geliştirebilirler. Özellikle de genç kızlarımız vitray sanatını öğrenerek kendilerini geliştirebilirler. Hedeflerimin arasında bu kesinlikle vardır. 5 yıla kadar hem kendi sergimi açmak hem de eğitim vererek bu sanatı kadınlara öğretmeyi çok isterim. Kıbrıslıların elleri sanata çok yatkındır. Ama zamanla köreltildik”.

Sergi açmayı sadece bir “sergi açtım” demek için istemediğini anlatan Fesra Bademli, “Kıbrıs kültürünü yurt dışına geleneksel vitray sanatıyla tanıtmak isterim. Bu neden yapılmasın. Neden biz sadece Kıbrıs içerisinde kalalım” dedi.