Birleşmiş Milletler (BM) ev sahipliğinde New York’ta düzenlenen Kıbrıs konulu Genişletilmiş Formatlı Gayri Resmi 5+1 Toplantı, yaklaşık beş saat süren görüşmelerin ardından sona erdi. Zirvenin ardından Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Kıbrıs saatiyle 00.00’da BM Genel Merkezi’nde basın toplantısı düzenleyerek hem İngilizce hem Türkçe açıklamalarda bulundu.
Tatar, toplantıda müzakerelerin seyrine ve KKTC’nin pozisyonuna ilişkin bilgi verirken, Mart ayında ele alınan altı maddeyi yeniden değerlendirdiklerini belirtti. Bu maddelere ek olarak; sismik haritalama çalışmaları, mikroplastik kirliliğiyle mücadele, kayıpların bulunmasına yönelik iş birliği, Ada’nın tatlı su kaynaklarının ortak yönetimi ve uyuşturucu ile mücadelede koordinasyon konularının da gündeme geldiğini ifade etti.
Kapılar Konusunda Rum Tarafı Geri Adım Atmadı
Cumhurbaşkanı Tatar, özellikle geçiş kapılarıyla ilgili görüşmelerde ilerleme kaydedilemediğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Kapılar meselesinde her iki tarafta da çözüm iradesi görmüştüm. Larnaka bölgesinde yaşayan on binlerce Rum, geçiş için iki saatten fazla yol kat ediyor. Biz, bu sorunun çözümü için adım attık ve Kiracıköy’den bir koridor açılmasını önerdik. Ancak Rum tarafı, ek beş kilometrelik yol yapılmasını kabul etmeyip Baferzoğlu üzerinden geçiş talep etti. Bu teknik olarak mümkün değildi. Erenköy’den geçiş isteğini de onaylamadık. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da konunun çözümü için devreye girdi ancak sonuç alınamadı.”
Tatar, BM Genel Sekreteri’nin, konunun çözümü için özel temsilci Holguín’e talimat verdiğini, Eylül ayında BM Genel Kurulu sırasında tekrar bir araya gelineceğini ve seçimler sonrasında da görüşmelerin devam edeceğini söyledi.
“İki Devletli Çözüm İçin Egemenliğimiz Tanınmalı”
Egemen eşitlik ve eşit uluslararası statüden geri adım atmayacaklarını vurgulayan Tatar, şunları ifade etti:
“Cumhurbaşkanı seçildiğim Nisan 2021’den bu yana yeni siyasetimizi ortaya koyduk. Federal çözüm modeli defalarca denendi ve sonuç vermedi. Bundan sonra iki devletli bir çözüm için egemenliğimizin tanınması gerekiyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin tam desteği için Sayın Hakan Fidan’a ve ekibine teşekkür ediyorum.”
Enerji ve Uyuşturucu Gündemdeydi
Tatar, Ada’da çözüm bekleyen birçok konu bulunduğunu, enerji meselesinin bunların başında geldiğini belirtti:
“Elektrik üretiminde hâlâ akaryakıt kullanıyoruz, bu da karbon salınımını artırıyor. Biz, Türkiye üzerinden kablo bağlantısıyla enterkonnekte sistemine geçelim, diyoruz. Doğal gaz ve deniz altındaki zenginliklerin araştırılması için de iş birliği önerdik ancak Rum tarafının değişmeyen tavrını bir kez daha gördük.”
Uyuşturucu sorununa da değinen Tatar, bu alanda da iş birliği teklif ettiklerini ancak Rum tarafının polis düzeyinde dahi iş birliğine yanaşmadığını söyledi.
“Egemenliğimizden Taviz Vermek Asla Kabul Edilemez”
Son olarak Tatar, Kıbrıs Türk halkının 62 yıldır kendi devletiyle var olduğunu vurguladı:
“Rum tarafı hâlâ ‘egemenlik ve otorite benim’ anlayışını sürdürüyor. Ancak dünya, KKTC gerçeğini yavaş yavaş kabul ediyor. Türkiye’nin masada bizim yanımızda olması büyük bir güçtür. Biz, geleceğimiz ve şehitlerimizin hatırası için egemenliğimizden taviz veremeyiz. Anlaşma olsun diye esas konularda geri adım atmak mümkün değil.”