Bankalar Birliği Başkanı ve İktisat Bank Genel Müdürü Olgun Önal, yüksek enflasyonun bir ekonomik sistemin başına gelebilecek en kötü hastalıklardan birisi olduğunu ve nasıl baş edilmesi gerektiğini yazdı.
Olgun Önal’ın yazısı şöyle:
Yüksek enflasyon, bir ekonomik sistemin başına gelebilecek en kötü hastalıklardan birisidir. Kroniktir, yapışkandır. Yakalandığınızda hemen kurtulmanız mümkün değildir. Gelir dağılımını bozar. Adaletsizlikler yaratır. Hayatı pahalı ve çekilmez yapar. Satın alma gücünüz azalır azalır ve azalır. Refah seviyenizi düşürür. Beklentilerinizi bozar. Fiyatların daha da artacağını, işlerin daha da kötüleşeceğini düşündürür. Hayat enerjinizi alır. Kötümserlik aşılar. Gelecek endişesi yaratır. Her yeni gün daha azla yetinmek zorunda bırakır. Bir şey biriktirmenize izin vermez. Önceden biriktirdiklerinizi ise harcatır. En adaletsiz vergilendirme sistemidir. Reel olarak daha az kazanır ama artan fiyatlar nedeniyle daha fazla vergi ödersiniz. Varlık sahibi olmanızı zorlaştırır. Hatta çoğu durumda imkansız hale getirir. Enflasyonun kendisi de enflasyon sebebidir. Kısır döngü yaratır.
Özetle, çok kötü bir hastalıktır. Mücadele gerektirir. Tedavisi vardır. Doğru tedavi ile az hasarla orta vadede atlatılabilir. Başka ülkelerde de enflasyon olması, kendi enflasyonumuzla mücadele etmemek için bir gerekçe değildir. Enflasyon dönemlerinde maaş artışı sadece ağrı ve acıyı bir süre hafifletir. Hastalığın tedavi yöntemi değildir. Yüksek enflasyon dönemlerinde asıl tedavi sonuç verinceye kadar bu yöntemin kullanılması gerekebilir. Dozu ise kamu ve özel sektör işverenlerinin imkanları ile kısıtlıdır.
Ülke risk primini azaltmak, bozulan beklentileri iyileştirmek, sürdürülebilir mali denge ile kaynakların adil ve etkin dağılımını sağlamak, kredibilitesi yüksek bir enflasyonla mücadele programı yürürlüğe koymak ve uygulamak tedavi programının olmazsa olmazlarıdır. Türkiye daha önce benzeri bir program uyguladı ve başardı. Yeniden başarabilir Kuzey Kıbrıs’taki yüksek enflasyonun ortadan kalkması da mücadele programının başarısına bağlıdır. O olmadan bizim enflasyonu yok etmemiz mümkün değildir. Ancak, etkilerini azaltabilecek kısıtlı önlemler alabiliriz. Kısıtlı önlemlerin gücünü artırmak gelirleri artırmaktan geçiyor. Gelir artışı için daha çok, daha verimli ve daha planlı çalışmak, üretmek dışında ise çok seçeneğimiz yok.
