KKTC’de yıl içerisinde, hükümet değişiklikleri, Belediye Reformu, eylemler ve seçimler iç politikada öne çıkan konular oldu.
KKTC siyaseti, en hareketli yıllarından birini geçirdi. Cumhuriyet Meclisi’nin 50 temsilcisini seçmek üzere 23 Ocak’ta KKTC’nin 15’inci Genel Seçimi yapıldı. 8 partinin yarıştığı bu seçim, yüzde 57.62 katılım oranı ile KKTC tarihinin en düşük katılımlı Genel Seçimi oldu. Toplam oyların yüzde 5’inden fazlasını alarak seçim barajını geçen partilerden Ulusal Birlik Partisi (UBP) 24, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) 18, Demokrat Parti (DP) 3, Halkın Partisi (HP) 3 ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) de 2 milletvekili çıkardı.
23 Ocak Genel Seçimi’nin ardından 4 ay içerisinde 3 farklı hükümet kuruldu. Genel seçimle Faiz Sucuoğlu’nun başbakanlığında KKTC’nin 26’ncı hükümeti UBP-DP-YDP koalisyonu kuruldu. İlerleyen haftalarda, kabine değişikliği yapıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Oğuzhan Hasipoğlu istifasını sundu. Dışişleri Bakanı olan Hasan Taçoy, boşalan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına atandı. Dışişleri Bakanlığına ise Tahsin Ertuğruloğlu getirildi. Ardından Faiz Sucuoğlu Maliye Bakanı Sunat Atun’un görevden alınması talebini Cumhurbaşkanı Tatar’a iletti. Aynı gün içerisinde hükümet istifa etti. Ardından yeniden hükümeti kurma görevini alan Faiz Sucuoğlu yeniden UBP-DP-YDP hükümetini kurdu. Ancak bu hükümet güvenoyu alamadan DP ve YDP’nin güvenoyu vermeyeceğini açıklamasıyla dağıldı. Bunun üzerine yeniden hükümetsiz kalan KKTC’de hükümeti kurma görevi, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar tarafından UBP milletvekili Ünal Üstel’e verildi. Üstel UBP-DP-YDP ortaklığında yeni bir hükümet kurdu. Bu hükümet hala görevine devam ediyor.
Halkın Partisi (HP) Parti Meclisi, “Kıbrıs Türk halkına yaşatılan demokrasi bunalımlarının normalleştirilmesini kabul etmeme” gerekçesiyle sine-i millet kararı aldığını açıkladı.
Hükümetin kurulmasının ardından gündeme gelen ve “Belediye Reformu” olarak adlandırılan Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı yıl boyunca gündemde kaldı. Haziran ayında yapılması beklenen yerel seçimler 25 Aralık’ta gerçekleşti.
KKTC’de ilk kez yerel seçimler 18 belediyeyle gerçekleşti. 25 Aralık Yerel Kuruluş Organları Genel Seçimi’nde 208 bin 236 seçmen 18 belediye başkanını, 220 belediye meclis üyesini, 240 muhtarı ve 960 ihtiyar heyeti üyesini belirledi.
CTP 7; UBP 6; TDP 1; DP 1 ve bağımsız adaylar 3 belediyeyi kazandı. Seçime katılım oranı ise yüzde 68,85 olarak açıklandı. Yerel seçimde 6 ilçenin 4’ünde mevcut belediye başkanları yerini korurken, 2 ilçede belediye başkanı değişti. Öte yandan, Mahmut Özçınar yedinci kez, Mehmet Harmancı, Hasan Sadıkoğlu ve Aziz Kaya ise üçüncü kez belediye başkanı seçildi.
2022 Haziranında ülkenin ciğerleri yandı. Mersinlik’te başlayan ve 4 gün süren yangında büyük mücadele verildi, yangın sonucunda 20 bin dönüm orman kül oldu, çok sayıda hayvan can verdi. Geçitköy ve Çamlıbel’de de büyük yangınlar yaşandı.
2022 yılında Covid-19 pandemisinde normalleşme sürecine girildi. 18 Nisan’da ada içi geçişlerde pandemi tedbirlerinin kaldırılmasının ardından, diğer ülkelerden gelen kişilerde de aşı durumuna bakılmaksızın PCR veya antijen testi aranmamaya başlandı. Kapalı alanlarda maske zorunluluğu 27 Mayıs’ta kaldırıldı.
1 Ocak- 20 Aralık tarihleri arasında ülkede toplam 2 milyon 570 bin 99 Covid-19 testi yapıldı, testler sonucunda 82 bin 974 vakaya rastlandı. Bu süreçte 122 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
1 Ocak- 15 Aralık tarihleri arasında polis yaklaşık 56,5 kilogram uyuşturucu, bin 234 adet uyuşturucu içeren hap ve 53 kök hint keneviri bitkisi ele geçirdi; konuyla bağlantılı 305 kişi aleyhinde yasal işlem başlatıldı. 1 Ocak-15 Aralık tarihleri arasında ülkede 802 düzensiz göçmen yakalandı.
Kasım ayı itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 114,35 olarak gerçekleşti. 2022’de 11 aylık enflasyon ise yüzde 86,14 oldu. Yıl boyunca yapılan eylem ve protestoların büyük bir çoğunluğu yapılan zamlar ve hayat pahalılığına karşı oldu. Kamuda örgütlü 6 sendika, hayat pahalılığı ödeneğinin 4 ay süreyle durdurulmasını protesto etmek için genel grev yaptı.
- Ocak
2022 yılı büyük bir kayıpla başladı. Yılın ilk günü Kıbrıs Türk dağcı Birkan Uzun’un Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşanan bir kayak kazası sonucu ölüm haberiyle tüm ülke yasa boğuldu.
“7 Kıta 7 Zirve” hedefiyle dünyanın birçok zirvesinde KKTC bayrağını dalgalandıran 28 yaşındaki Birkan Uzun, hayatının kaybetmeden önceki haftalarda Antartika’nın en yüksek noktası olan Vinson Dağı’nda KKTC bayrağını dalgalandırması ile gündeme gelmişti.
Birkan Uzun adını yaşatmak adına, Bakanlar Kurulu, Girne’de Karşıyaka bölgesinde bulunan ve dağcılar tarafından en yüksek tepe olarak bilinen Kıvanç Tepe’ye, Birkan Uzun’un adını verme kararı aldı.
- Covid-19 pandemisinde rekor vaka sayıları görüldü
2020 yılından beri ülkede devam eden Covid-19 pandemisi, 2022 yılının başlangıcında da etkisini sürdürdü. Ocak ayında vaka sayılarında rekor düzeylere ulaşarak, günlük vaka sayısı bini geçti.
Sağlık Bakanlığının çocuklara da aşılama yapılmasına karar vermesiyle çocuklara özel 2 bin Biontech aşısı ülkeye geldi.
Bunun yanında, yılın ilk ayı itibarıyla, diğer ülkelere de paralel olarak, Covid-19 tedbirlerinde hafifletilmeye gidildi. Covid-19 pozitif kişilerle temasta bulunanların, maske takma şartıyla, normal hayatlarına devam etmesi yönünde karar alındı.
- 23 Ocak Erken Genel Seçimi’nde KKTC’nin 26’ncı hükümeti kuruldu
Cumhuriyet Meclisi’nin 50 temsilcisini seçmek üzere 23 Ocak’ta KKTC’nin 15’inci Genel Seçimi yapıldı. 8 partinin yarıştığı bu seçim, yüzde 57.62 katılım oranı ile KKTC tarihinin en düşük katılımlı Genel Seçimi oldu. Toplam oyların yüzde 5’inden fazlasını alarak seçim barajını geçen partilerden Ulusal Birlik Partisi (UBP) 24, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) 18, Demokrat Parti (DP) 3, Halkın Partisi (HP) 3 ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) de 2 milletvekili çıkardı.
Genel Seçim’de UBP ve CTP oylarını artırırken, HP oy kaybetti. Toplumcu Demokrasi Partisi’nin (TDP) baraj altı kalmasıyla, Genel Başkan Cemal Özyiğit ve Genel Sekreter Halil Hızal ilerleyen günlerde istifa etti.
İlk kez seçime katılan Bağımsızlık Yolu ise yüzde 1.96 oranında oy aldı.
- Yılın başında gündeme gelen Kıb-Tek’teki sorunlar yıl boyu gündemde kaldı
Yılın ilk aylarında sık ve uzun süreli elektrik kesintileri yaşandı. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) yetkilileri bunun yatırım eksikliği ve artan ihtiyaçlar nedeniyle yapıldığını duyurdu. Elektrik kesintilerinin önlenmesi için Güney’den ve AKSA’dan destek alındı. Yılın ilerleyen süreçlerinde de yakıt eksikliği, dıştan yakıt alımı ve ihalelere ilişkin sorunlarla Kıb-Tek yıl boyu gündemde oldu.
Yıl içerisinde Kıb-Tek’e ilişkin topluma yansıyan sıkıntılara paralel olarak, Kıb-Tek Yönetim Kurulu’nda atama ve görevden almalar yapıldı. Yılık ilk ayında Başkan Turan Büyükyılmaz’ın yerine Meftun Orkun atandı. Daha sonra bu göreve, Nisan ayında Hasan Amca, Haziran ayında Hasan Akyiğit, Ağustos ayında ise Hüseyin Paşa atandı.
Kıb-Tek konusunda gündemi meşgul eden gelişmelerden bir diğeri de Nisan ayında gerçekleşti. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu çalışanı, Cumhurbaşkanlığı, Cumhuriyet Meclisi ve BRTK’nın elektriğini kesti. Kurumlar, herhangi bir elektrik borcu olmadığını duyurdu. Çalışan hakkında yasal işlem başlatıldı.
Kasım ayında Meclis’ten geçen tasarıyla devlet, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'nun, AKSA’ya olan yaklaşık 1 milyar 46 milyon TL’lik borcunu devraldı.
- Halk Vakfı Yaşlı Bakımevi İskele Belediyesi’ne devredildi
İskele Sınırüstü’nde yer alan Halk Vakfı Yaşlı Bakımevi’ndeki kötü şartlar kamuoyuna yansıdı. Devlet yetkilileri, sivil toplum örgütleri ve vatandaşları bakımevini ve çoğu sağlık problemi yaşayan yaşlıların sorunların çözmek adına girişimlerde bulundu. Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık düzeyinde toplantılar yapıldı. Sınırüstü’ndeki yaşlı bakımevi yönetiminin görevine son verildi, Tesis İskele Belediyesi’nin idaresine devredildi.
- Şubat
8 Şubat’ta iş insanı Halil Falyalı, akşam saatlerinde Çatalköy’de arabası içindeyken silahlı saldırıya uğradı. Saldırı sonucu Falyalı ve şoförü Murat Demirtaş hayatını kaybetti. Olayın ardından polis yoğun bir soruşturma sürecine girdi. Hem ülkede hem Türkiye’de çeşitli isimler gözaltına alındı, olayla ilgisi olduğu tespit edilen bazı kişiler cezaevine gönderildi.
- Faiz Sucuoğlu başkanlığında UBP-DP-YDP Koalisyon hükümeti kuruldu
Hükümeti kurma görevini alan UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu’nun başbakanlığında KKTC’nin 26’ncı hükümeti,Ulusal Birlik Partisi (UBP)-Demokrat Parti (DP)- Yeniden Doğuş Partisi (YDP) koalisyon hükümeti kuruldu. Hükümet 3 Mart'ta güvenoyu aldı.
Yeni hükümet şu isimlerden oluştu: “Başbakan Faiz Sucuoğlu, Başbakan Yardımcısı, Turizm Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Kutlu Evren, Dışişleri Bakanı Hasan Taçoy, İçişleri Bakanı Ünal Üstel, Maliye Bakanı Sunat Atun, Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, Sağlık Bakanı Ali Pilli, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Oğuzhan Hasipoğlu.”
- Ukrayna Savaşı’nın etkileri tüm dünyada olduğu gibi KKTC’de de hissedildi
Şubat ayında patlak veren Rusya-Ukrayna arasındaki çatışmaların ciddi bir boyuta ulaşması ile birlikte etkiler tüm dünyada olduğu gibi KKTC’de görülmeye başlandı.
Dışişleri Bakanlığı, bölgede olan KKTC vatandaşlarının ihtiyaçlarını giderebilmek ve onları savaş bölgesinden adına girişimlerde bulundu. Bunun yanında çeşitli sivil toplum örgütleri, savaş mağdurları için ayni ve nakdi yardım kampanyaları başlattı.
Savaşın getirdiği ekonomik sıkıntılar ve birçok kalemdeki fiyat artışları da yıl boyunca devam etti.
- Mart
- Töre Meclis Başkanı, Özdenefe Meclis Başkan Yardımcısı seçildi
7 Mart tarihinde Meclis Genel Kurulu’nda yapılan oylamada Meclis Başkanlığına Zorlu Töre, Meclis Başkan Yardımcılığına ise Fazilet Özdenefe seçildi.
- Hasipoğlu istifasını sundu, kabinede değişiklikler yapıldı
Hükümetin kurulmasının ardından kısa bir süre içerisinde kabinede değişikliklere gidildi.
9 Mart’ta Oğuzhan Hasipoğlu’nun istifasını sunmasının ardından boşalan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı koltuğuna Hasan Taçoy atandı, Taçoy’dan boşalan Dışişleri Bakanı koltuğuna ise Tahsin Ertuğruloğlu getirildi.
- Yeni Ombudsman Ombudsman İlkan Varol oldu
Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) görevini 6 yıl boyunca bu görevi yürüten Emine Dizdarlı’dan Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği görevini yürüten İlkan Varol devraldı. Varol görevine 28 Mart’ta başladı.
- Mine Atlı TDP’nin Yeni Genel Başkanı oldu
TDP Genel Sekreteri Mine Atlı, 13 Mart’ta yapılan TDP Olağanüstü Kurultayı’nda Genel Başkan seçildi. İki adaydan biri olan Doğa Yalçın, Kurultay günü adaylıktan çekilerek, Atlı’ya destek belirtti. Kıbrıs Türk siyasi tarihinde ilk kez, Meclis’te bulunan bir partinin başkanlığına bir kadın seçildi.
- KKTC’ye mart ayında kar yağdı
Mart ayında KKTC’de nadiren gerçekleşen bir hava durumu yaşandı. Kuzeyden gelen soğuk hava kütlesinin etkisi altında kalan ülkede, hem dağlık bölgelerde, hem de iç kesimlerde kar yağışı etkili oldu. Selvilitepe’de kar kalınlığı 15 cm’ye kadar ulaştı. Hava sıcaklığı, son 46 yılın en düşük seviyesini gördü.
- Bir grup genç, Başbakanlık önünde “Direniş Nöbeti” tuttu
Bir grup genç Başbakanlık önünde çadır kurarak, 30 gün boyunca “Direniş Nöbeti” tuttu. Süre boyunca, gençler sorunlara görünürlük kazandırarak, taleplerini hükümet yetkililerine iletmeye çalıştılar.
- ABD Cesur Kadınlar Ödülü’ne bu yıl Kıbrıs’tan Fezile Osum aday gösterildi
Amerika Bileşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanlığı tarafından verilen Cesur Kadınlar Ödülü’ne bu yıl ada genelinden aday olarak, “insan hakları alanındaki faaliyetleri ve cesaretinden dolayı” Mülteci Hakları Derneğinden ve İnsan Hakları Platformu üyesi Fezile Osum gösterildi.
- Nisan
- “Toplumsal Yok Oluş ve Yoksullaşmaya Hayır” grev ve mitingi yapıldı
Hayat pahalılığı ve art arda yapılan zamlara tepki koymak amacıyla, 1 Nisan’da, ülke genelinde örgütlü birçok sendikanın bir araya geldiği “Toplumsal Yok Oluş ve Yoksullaşmaya Hayır” grev ve mitingi yapıldı.
Mitingi düzenleyen sendikalara üye vatandaşlar bir araya gelerek Başbakanlığa yürüdü. Sendikaların genel grev uygulamasıyla binlerce çalışan eylem yaptı, hizmetler aksadı. Sendikaların organizasyonuna bazı siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri de destek verdi. CTP, HP, TDP, Bağımsızlık Yolu, Sol Hareket, BKP, KSP ve YKP başkan ve yetkilileri de eyleme katıldı.
Yürüyüşün ardından bazı sendikaların önderliğinde, “art arda gelen zamlar ve hayat pahalılığını protesto etmek” amacıyla eylemlilik sürecine girildi.
- Ada içi geçişlerde pandemi tedbirleri kaldırıldı
Nisan ayıyla birlikte, ada içi geçişlerde pandemi tedbirleri kaldı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’taki İyi Niyet Misyon Ofisi, 18 Nisan’da pandemi kapsamında adadaki geçiş noktalarında talep edilen aşı kartı ve test sonucu belgelerinin artık istenmeyeceğini duyurdu.
- TC-KKTC İktisadi ve Mali İşbirliği Protokolü imzalandı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında, 14 Nisan’da 2022 yılı için KKTC’ye 4 milyar 250 milyon TL kaynak ayrılmasını içeren İktisadi ve Mali İşbirliği Protokolü imzalandı.
- Başbakan Sucuoğlu ve Maliye Bakanı Atun arasına sıkıntılar yaşandı, hükümet istifa etti
Hükümet çalışmaları kapsamında Başbakan Faiz Sucuoğlu ve Maliye Bakanı Sunat Atun'un görevden alınması yönündeki talebini Cumhurbaşkanı Tatar'a yazılı olarak iletti.
Aynı gün içerisinde ilerleyen saatlerde, Sucuoğlu hükümetin istifasını sundu. Cumhurbaşkanı Tatar, 20 Nisan’da UBP-DP-YDP koalisyon hükümetinin istifasını kabul etti.
- KKTC'nin 27’nci hükümetinde güvenoyu öncesi hükümet ortakları çekildi
Faiz Sucuoğlu başbakanlığında kurulan UBP, DP ve YDP’den oluşan koalisyon hükümetinin istifasının ardından, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar hükümeti kurma görevini yeniden UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu’na verdi.
Yeniden kurulan UBP-DP-YDP hükümeti, Sucuoğlu başkanlığında 3’üncü hükümet oldu. Kabinede tek değişiklik Maliye Bakanlığında yapıldı, UBP Lefkoşa Milletvekili Olgun Amcaoğlu yeni Maliye Bakanı oldu.
DP ve YDP hazırlamış oldukları “100 Günlük Eylem Planı”nı Sucuoğlu’nun imzalamamış olması sebebiyle hükümete güvenoyu vermeyeceklerini açıkladı. Sucuoğlu, güven oylaması öncesi 30 Nisan’da hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı’na sundu.
- Mayıs
- Cumhurbaşkanı Tatar, hükümeti kurma görevini Ünal Üstel’e verdi
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 9 Mayıs’ta hükümeti kurma görevini İçişleri Bakanlığı’nı yürüten UBP Milletvekili Ünal Üstel’e verdi.
CTP ve HP, Üstel’le hükümet kurmaya ilişkin görüşmeyeceklerini açıklarken, UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu, Genel Başkanlık görevine devam edeceğini bildirdi.
- KKTC’nin 28’inci hükümeti Ünal Üstel Başbakanlığında kuruldu
Ünal Üstel Başbakanlığında, KKTC’nin 40’ıncı hükümeti olan UBP-DP-YDP hükümeti kuruldu. Yeni kurulan hükümette Maliye Bakanlığı görevine yeniden Sunat Atun getirildi. Yıl içerisinde kurulan hükümetlerde ilk kadın bakan bu hükümette yer aldı, İzlem Gürçağ Altuğra Sağlık Bakanı oldu. Hükümet 18 Mayıs’ta güvenoyu aldı.
- Halkın Partisi’nden sine-i millet kararı
Halkın Partisi Parti Meclisi, “Kıbrıs Türk halkına yaşatılan demokrasi bunalımlarının normalleştirilmesini kabul etmeme” gerekçesiyle sine-i millet kararı aldığını açıkladı.
HP Genel Başkanı Kudret Özersay, karar doğrultusunda, 26 Mayıs’ta milletvekilliğinden çekilme dilekçesini sundu. Özersay’ın istifası 6 Haziran’da Meclis tarafından onaylandı.
Halkın Partisi’nin diğer 2 milletvekili Jale Refik Rogers ve Ayşegül Baybars, bu karara uymayacaklarını, milletvekilliğine devam edeceklerini açıkladı.
- Geçitköy’de yangın çıktı
Geçitköy’de 27 Mayıs’ta bin dönümlük kuru ot, makilik ve ormanlık alanın yandığı, 3 evin hasar gördüğü bir yangın çıktı.
Geçitköy bölgesindeki arazilik bölgede başlayan yangına müdahale edebilmek için Türkiye’den 2, Birleşmiş Milletler’den ise 1 yangın söndürme helikopteri geldi. Yangın aynı gün içerisinde kontrol altına alındı. Yangın söndürme çalışmaları sırasında 1 kişi yaralandı.
- Kıbrıslı Türk Genç Eczacı Mustafa Pehlivan, yeni bir antibiyotik üretti
Kıbrıslı Türk genç eczacı Mustafa Pehlivan, “Flavosilin” adını verdiği yeni bir tür antibiyotik üretti. İsveç’te yapılan testlerde Flavosilin’in halk arasında “hastane mikrobu” olarak bilinen ve antibiyotiklerin büyük çoğunluğunun etkili olmadığı dirençli ve ölümcül mikroorganizma üzerinde etkili olduğu sonucuna varıldı ve onay sürecine alındı.
- Haziran
- BRTK Müdürü Özkurt’a 2 ay hapis cezası verildi
Yüksek Seçim Kurulunun seçim yasağı kararına uymadığı için Lefkoşa Ceza Mahkemesi’nde yargılanan Bayrak Radyo ve Televizyon Kurumu Müdürü Meryem Özkurt 7 Haziran’da suçlu bulunarak, hakkında 2 ay hapis cezası verildi. Özkurt’a bu ceza, Yüksek Seçim Kurulu’nun Ekim 2020 tarihinde Geçitköy’deki açılışı ve Kapalı Maraş’taki yayını durdurması için YSK’nın yaptığı ihtara uymadığı gerekçesiyle verildi.
Özkurt hapis cezasının ardından 27 Temmuz’da tahliye oldu.
- İlk zeytinyağı ticareti
Kıbrıs Türk Ticaret Odası çalışmaları sonucunda Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında ilk zeytinyağı ihracatı yapıldı. 750 ml’lik 120 şişe zeytinyağı Metehan Sınır Kapısı’ndan Güney Kıbrıs’a gönderildi.
- Gazeteciler Birliği 3 yasada yapılması istenen değişikliklerle ilgili eylem yaptı
Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği, Ceza Yasası, Müfsidane Yayınlar Yasası ve Özel Hayatın ve Hayatın Gizli Alanının Korunması Yasası’nda yapılmak istenen değişikliklere “ifade özgürlüğünün sınırlandığı” gerekçesiyle tepki gösterdi.
Birlik, 12 Haziran’da Meclis önünde “Özgürlük Senden Büyük #Dokunma” sloganıyla “Özgürlük İçin 24 Saat” eylemi yaptı.
Eylem devam ederken, Başbakan Ünal Üstel’in çağrısıyla, Başbakan Üstel ve Birlik Yönetim Kurulu arasında yapılan görüşmede uzlaşıya varıldı, 3 yasanın tasarılarının komitede görüşülmemesine, tasarıların ele alınacağı bir çalışma grubu oluşturulmasına karar verildi. Gazeteciler Birliği, hükümetin uzlaşı niyeti beyanının ardından, iyi niyet göstergesi olarak eylemlerini noktaladı.
- Meclis’te yerel seçimin 27 Kasım’a ertelenmesine karar verildi
Hükümetin kurulmasının ardından gündeme gelen ve “Belediye Reformu” olarak adlandırılan Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı ülke çapında tartışılan konulardan biri oldu.
Özellikle Haziran ayında yapılması gereken Yerel Seçimlerin ertelenmesine muhalefet partileri Anayasa’ya karşı olduğu gerekçesiyle karşı çıkmasına rağmen, Yerel Seçim’in 27 Kasım’a ertelenmesi Cumhuriyet Meclisi’ne oyçokluğuyla kabul edildi. CTP Genel Başkanı, Milletvekili Tufan Erhürman, bunun Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek, yerel seçimle ilgili Anayasa Mahkemesi’ne gitti.
Anayasa Mahkemesi 7 Eylül’de, yerel seçimlerin kasım ayına ertelenmesini öngören Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nı Anayasa’ya aykırı buldu.
Bunun üzerine yeni seçim tarihinin belirlenmesi çabasına girişildi. 15 Eylül’de UBP grubu ile CTP grubunun “Belediye Başkanlığı, Belediye Meclisi, Muhtarlık ve İhtiyar Heyeti Seçimlerinin 25 Aralık 2022’de yapılmasına ilişkin karar önerisi”aynı gün görüşülerek onaylandı.
Böylece yerel seçimlerin 25 Aralık 2022’de yapılmasına karar verilmiş oldu.
- Mersinlik bölgesinde yangın çıktı… 3 gün süren yangında 20 bin dönüm orman yandı
21 Haziran’da Mersinlik-Ağıllar arasındaki ormanlık alanda yangın çıktı. Yangın rüzgarın da etkisiyle genişleyerek büyük bir alana yayıldı ve şiddetini artırdı. 3 günü aşkın süre devam eden ve kontrol altına alınamayan yangın gece yarısı başlayan yağışla söndürülebildi.
Yangına ilişkin 2 kişi tutuklandı. Yangınla mücadelede yaralılar ve dumandan etkilenenler oldu, bölgedeki ağıllarda hayvanlar zarar gördü. Mersinlik Köyü, tahliye edildi.
Yangına Türkiye, Birleşmiş Milletler, Güney Kıbrıs, İsrail ve İngiliz Üslerinden yapılan desteklerle 11 hava aracı ile havadan ve karadan müdahale edildi. Orman Dairesi, Sivil Savunma, İtfaiye ve İskele Belediyesi ekiplerinin aralıksız çalışmalarının yanında, vatandaş da seferber oldu.
Yaklaşık 20 bin dönümlük alanda etkili olan yangın, 1995 yılında Beşparmak Dağları yangınından sonra en büyük yangın olarak kayıtlara geçti.
Yangının ardından, Cumhuriyet Meclisi’nde yangınla ilgili araştırma komitesi kuruldu.
- Çalışma ziyareti kapsamında ülkeye gelen TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay ve Cumhurbaşkanı Tatar, yangın bölgesini ziyaret etti
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, çalışma ziyareti amacıyla 23 Haziran’da KKTC’ye geldi.
Oktay, ilk gün Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile askeri helikopterle Mersinlik köyünde devam eden yangın bölgesine gitti. Tatar ve Oktay, yangın söndürme çalışmalarını yerinde inceledi ve yetkililerden bilgi aldı.
Gün içerisinde Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile Cumhurbaşkanlığında görüşen ve ortak basın açıklaması düzenleyen Oktay, ardından Cumhuriyet Meclisi Başkanı Zorlu Töre ve Başbakan Ünal Üstel ile görüştü.
3 günlük ziyaret için ülkede olan Oktay, yangın dolayısıyla ziyaretlerini iptal etti ve 24 Haziran’da KKTC’den ayrıldı.
- Hademelerin, “taşeron sisteme karşı ve toplu iş sözleşmesi talebiyle” başlattıkları eylemler yıl boyunca devam etti
Kamu İşçileri Sendikası'nda (Kamu-İş) örgütlü Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda çalışan hademelerin, taşeron sistemde yaşadıkları sıkıntıların çözülmesi ve toplu iş sözleşmesi hakkı talebiyle başlattıkları eylemler yıl boyunca devam etti.
Hademeler, yaz boyunca Başbakanlık önünde, daha sonra da Meclis önünde çadır kurdu. Bunun yanında Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Meclis, Milli Eğitim Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi kurumlar önünde eylemlerde bulundu.
Hademeler, emeklerinin karşılığını alabilmek talebiyle okullarda da greve giderek çok sayıda okulda greve gitti, okullarda temizlik açısından sıkıntılar yaşandı.
Kamu-İş Başkanı Ahmet Serdaroğlu, konuya ilişkin dava açtıklarını bildirdi.
- Hükümet ekonomik destek paketini açıkladı
Hükümet, 30 Haziran’da ekonomik destek paketini açıkladı. Paket içerisinde, işletmelere yönelik kredi paketi, kadın ve genç girişimcilere yönelik kredi paketi, tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik şebeke harici güneş enerjisi elektrik üretim sisteminin kurulması kredisi, ihracatçılara yönelik kredi paketi ve sosyal yardım maaşı, cemile yardımı ve engelli maaşı alanlara bayramlık katkı yer aldı.
-Temmuz
-Interpol tarafından, aranan ve KKTC’de tespit edilen Buddle ülkesine iade edildi
Interpol tarafından organize suç örgütü üyeliği, yasadışı silah bulundurma ve kara para aklama suçlarından aranan, KKTC’de tespit edilerek ülkeden deport edilen Avustralya yurttaşı Mark Douglas Buddle, 15 Temmuz’da Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklı göçmen ilan edildi.
Kararda, Buddle'ın lnterpol Uluslararası Aranan Şahıslar Veri Tabanında (ASF) Avustralya makamlarınca yayınlanan mavi bültenle "Organize Suç Örgütü Üyeliği", "Yasa Dışı Silah Bulundurma" ve "Kara Para Aklama" suçlarından arandığı, Polis Genel Müdürlüğü’ne gelen yazıda bunun ifade edildiği belirtildi.
Resmi Gazetede yayımlanan kararda, Polis Genel Müdürlüğü’nün 1984 Camden doğumlu Avustralya yurttaşı Buddle’ın KKTC'de de "Kara Para Aklama" faaliyetleri içinde olduğunu değerlendirdiği de kaydedildi.
Bakanlar Kurulu, Fasıl 105 Yabancılar ve Muhaceret Yasası'nın ilgi maddesi uyarınca barışı ve kamu düzenini bozma olasılığı bulunduğundan Mark Douglas Buddle’ın "Yasaklı Göçmen" olarak ilan edilmesine ve KKTC’ye girmesine izin verilmemesine karar verdi.
Buddle kendi ülkesine 3 Ağustos’da iade edildi.
-Sunat Atun, Maliye Bakanlığı görevinden istifa ettiğini açıkladı
Maliye Bakanı Sunat Atun 26 Temmuz’da Maliye Bakanlığı görevinden istifa ettiğini açıkladı. Sunat Atun’un yerine Alişan Şan Maliye Bakanı olarak atandı.
- TC Cumhurbaşkanı Yardımcı Oktay Barış ve Özgürlük Bayram kutlamalarına katılmak üzere KKTC’ye geldi
Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı kutlamalarında Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil etmek üzere KKTC’ye geldi. Oktay, başkent Lefkoşa’da Atatürk Anıtı’nda düzenlenen törene katıldı, ardından Dr. Fazıl Küçük Bulvarı’da yer alan resmigeçit törenine katılarak konuşma yaptı.
Oktay, konuşmasında, Kıbrıs Türk halkına seslenerek, Kıbrıs Türkü’nün istiklali için dönüm noktası olan 20 Temmuz gününde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bayram coşkusunu paylaşmanın kendileri için şeref ve bahtiyarlık olduğunu ifade etti, Mersinlik Yangını’ndan etkilenen bölgelere 1 milyon fidan dikimi desteği için ön çalışmaları başlattıklarını açıkladı.
-Ağustos
-Öğretmen sendikaları Eğitim Bakanlığı önünde eylemler yaptı
Öğretmen sendikaları yıl boyunca defalarca Eğitim Bakanlığı önünde eylemler yaptı.
Bunların en ses getirenlerinden biri, 5 Ağustos’ta, Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) ve Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası (KTOEÖS), Yüksek Danışma Kurulu Toplantısı öncesinde Milli Eğitim Bakanlığı önündeki eylem oldu.
Toplantıya, danışmanları ile girmek isteyen sendikalar ile bakanlık arasında uzlaşı sağlanamadı. Toplantıya girmeyen sendika yetkilileri, hukuk yoluna başvuracaklarını bildirdi.
Polisin geniş güvenlik önlemi aldığı eylemde, “Bizim eğitimciler olarak polis teşkilatıyla bir sıkıntımız yoktur” diyen eylemciler, polislerin önüne karanfil bıraktı.
Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu’na, “Bilimsel yoldan gidin” çağrısı yapan eylemciler, bakanlık önüne kalem de bırakırken, Bakan Çavuşoğlu, Maliye Bakanı Alişan Şan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hasan Taçoy için hazırlanan raporların yer aldığı dosyaları da bakanlık önüne koydu.
-Kıb-Tek eski müdürü Erdoğan ve şoförüne 18 ay hapis cezası verildi
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) eski Müdürü Gürcan Erdoğan ve şoförü Hüseyin İnce, Kıb-Tek'i zarara uğrattıkları gerekçesiyle yargılandıkları dava sonucunda, 15 Ağustos’ta 18’er aya hapse mahkum oldu. Haklarında yolsuzluk soruşturması başlatılan Erdoğan ve şoförü İnce, Lefkoşa Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanıyordu.
-Belediyelerin birleştirilmesi konusu gündemde sıkça yer aldı
2022’de gündemde sıkça yer alan konulardan biri olan belediyelerin birleştirilmesine olanak sağlayacak tasarı oldu. Tasarının Meclis Komitesinde görüşüldüğü 11- 12 Ağustos tarihlerinde belediyelerde örgütlü sendikalar geniş katılımlı eylemler yaptı. Cumhuriyet Meclisi, İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi “Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı”yla ilgili 11 Ağustosta başlayan toplantısını 12 Ağustos 04.30’da tamamladı. Komite, “Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı”nı oy çokluğuyla onayladı. Başbakan ve bazı bakanların da katılımıyla görüşülen tasarı, Meclis Genel Kurulu’na sevk edilirken, belediyelerin ve belediye çalışanlarının başlattığı araçlı eylem nedeniyle Lefkoşa’da Meclis önündeki yol trafiğe kapatıldı.
Tasarının Meclis Genel Kurulu’nda görüşüldüğü 24 Ağustos’ta da belediye çalışanları iş araçlarıyla Meclis’e giden yolu kapadı.
Belediyelerde örgütlü sendikalar Devrimci İşçi Sendikaları Federasyonu (DEV-İŞ), Belediye Emekçileri Sendikası (BES) ve Mağusa Türk Genel-İş, Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı’nın yeniden komiteye çekilip tekrardan düzenlenmesini talep etmek amacıyla Meclis önünde eylem yaptı.
Öte yandan "Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı" Genel Kurul’un 17 saatlik toplantısının ardından oy çokluğuyla kabul edildi.
Cumhuriyetçi Türk Partisi bu tasarıyı yürütmenin durdurulması talebiyle Anayasa Mahkemesine taşıdı. Anayasa Mahkemesi 24 Ekim’de yürütmenin durdurulması talebini oy çokluğuyla reddetti. Böylece 25 Aralık’ta yapılan yerel seçimlere 18 belediyeyle gidildi.
-Eylül
-UBP Genel Başkanı Sucuoğlu genel başkanlıktan istifa etti
Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu, 7 Eylül’de parti başkanlığı görevinden istifa etti. Sucuoğlu, yazılı açıklamasında "Gelinen son aşamada, yaşanılanlar gösterdi ki bu iki başlı durumu sürdürmek artık olumlu bir katkı sağlamadığı gibi partimiz içinde de sıkıntılar yaratmaya başlamıştır. Yaşanan tüm bu sıkıntıların sorumlusu ben olmasam dahi ülkesini ve partisini seven bir kardeşiniz olarak partimizin göz göre göre daha fazla çıkmaza girmesine göz yummamım mümkünü yoktur" dedi.
Kararının partiyi, siyaseti değil genel başkanlık görevini bırakmak olduğunu açıklayan Faiz Sucuoğlu, partisine ve ülkeye hizmete devam edeceğini belirtti.
Bunun üzerine 11 Eylül’de yapılan Ulusal Birlik Partisi Ulusal Birlik Partisinin (UBP) 13. Olağanüstü Kurultayı'nda tek aday olan Başbakan ve UBP Girne Milletvekili Ünal Üstel, partisinin yeni genel başkanı ilan edildi.
-Askeri yasak bölgeyi fotoğraflayan Kıbrıslı Rum Andreas Soutzi’ye 1 ay hapis cezası verildi
KKTC'ye geçerek askeri yasak bölgeyi fotoğrafladığı için tutuklu bulunan Kıbrıslı Rum Andreas Soutzi (E-58) 27 Eylül’de 1 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Lefkoşa’da Askeri Mahkemede görülen davada, Yargıç Murat Soytaç, sanığın askeri yasak bölgeyi fotoğraflarken kötü bir niyeti olmadığına ve hatıra amaçlı fotoğrafladığına, hiçbir askeri unsur, teçhizat ve birliği veya hareketini kaydetmediğini, bu fotoğrafları başka bir suçu işlemek için kullanmayacağına kanaat getirildiğini ve sanığın dava sürecindeki iyi halinin de göz önünde bulundurularak değerlendirme yapıldığını belirtti.
Söz konusu suçun 5 yıla kadar hapislik gerektiren ve ülke, kamu ve askeri güvenliği tehlikeye atabilecek vahim bir suç olduğunu belirten Soytaç, sanığa hürriyeti bağlayıcı bir ceza verilmesine hükmedilmediği ve bir ay süreyle hapis cezasının uygun görüldüğünü kaydetti.
Soytaç, ayrıca ele geçirilen emareler ve elektronik cihazlarda bulunan ve suç teşkil eden verilerin silinerek Soutzi’ye iade edilmesine de karar verildiğini açıkladı.
-“Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi Yerleşkesi” inşaatına başlandı
Eylül ayı sonlarında Lefkoşa'da Metehan bölgesinde başlayan "Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi Yerleşkesi" inşaatına başlandı. Buna karşı 27 Eylül’de bazı meslek birlikleri, siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri ortak “Külliye’ye hayır”eylemi düzenledi. Eylemciler konuşmaların ardından insan zinciri oluşturdu, bir grup eylemci telleri aşarak inşaat alanına girdi.
-Ekim
1 Ekim’de gece yarısı, Ağırdağ’da, şiddetli rüzgârın etkisiyle, elektrik hatlarının birbirine temas ederek çıkan kıvılcımların kuru otları tutuşturması sonucu meydana gelen yangında alevlerin yerleşim bölgelerine de sıçraması paniğe neden oldu.
Saatler süren çalışmalar sonunda alevler söndürüldü. Yangın sonrası yapılan incelemede, beş evin ve dört aracın zarar gördüğü tespit edildi.
