HABER KIBRIS'ın haberine göre, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin, Kıbrıslı Türk vatandaşlarına uyguladığı bazı haksızlıklar, verilmek istenmeyen haklar için Kıbrıs Rum mahkemelerinde davalar açılıyor. Kıbrıslı Türk Tanyol Çeribaşı’nın öncülüğünde altı ayrı konuda açılacak davalar için, ilgili konularda mağduriyeti bulunan vatandaşlara, başvurmaları ve maddi katkı yapmaları çağrısında bulunuldu.

   Açılacak davalardan beşi, Kıbrıslı Rumların sahip olduğu halde Güney Kıbrıs’ta çalışan veya çalışıp emekli olan Kıbrıslı Türklere verilmek istenmeyen çalışma yaşamı haklarıyla ilgili.

   Çalışma yaşamıyla ilgili olmayan tek hak ihlali ise Kıbrıslı Türklerin Türkiye uyruklu birisiyle evlenmesi sonucu Kıbrıs Türk tarafında doğan çocuklara Kıbrıs Cumhuriyeti kimliği ve pasaportu verilmemesi konusu.

   Tanyol Çeribaşı, bu konuyla ilgili Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası’nın (KTÖS) dava açtığını anımsatarak, bu davanın kaybedildiğini ancak Kıbrıs Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi’ne taşındığını ve sürecin devam ettiğini söyledi. Çeribaşı, Yüksek Mahkemeden çıkacak sonuca göre tavır alınacağını kaydetti.

    Tanyol Çeribaşı, her konuda tel dava açılacağını ve bunun tüm çalışanlar için emsal teşkil edeceğini belirterek, avukatlık masraflarının yüksek olduğunu o nedenle mağdur kişilerle dayanışarak bu davaları açacaklarını söyledi. Çeribaşı, bazı konular için dava işlemlerinin başladığını, bazıları içinse hazırlık yapıldığını ifade ederek, Güney Kıbrıs’ta çalışıp da mağdur olan herkesin kendilerine ulaşmasını istedi.

    Haber Kıbrıs’a konuşan Tanyol Çeribaşı ile Asım Ebeoğlu, Kıbrıslı Türklerin gasp edilen Kıbrıs Cumhuriyeti haklarıyla ilgili bilgi verdi. 

“1974’ten sonraki evliliklerde, ölen sigortalının eşine maaş ödenmemesi”

    Tanyol Çeribaşı, mücadele ettikleri birinci mağduriyetin; ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’nden sosyal sigorta maaşı alan Kıbrıslı Türkler, eşi ile 1974 senesinden sonra evlendiyse, öldüğü zaman eşine maaş ödenmemesi konusu olduğunu belirtti. Çeribaşı, bu konuda güneyde açılacak dava için 3,500/ 4,500 Euro civarında bir paraya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

   Çeribaşı, bu konuda şu bilgileri verdi:

   “Kıbrıs Cumhuriyeti’nden sosyal sigorta maaşı alan Kıbrıslı Türkler eğer eşi ile 1974 senesinden sonra evlendiyse öldüğü zaman eşine maaş ödenmemektedir. Bu konu ile ilgili olarak Fatma Kılıç isimli bir kadın tarafından 15 Şubat 2018 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti’ne açılan dava kaybedildi ve yüksek mahkemeye müracaat edilmedi.

    Bu konu ile Rum avukatımız Sayın Achilles Demetriadis ile yaptığım görüşmeden sonra davayı açan avukatın görevini tam yapmadığını, dava kararından sonra yüksek mahkemeye müracaat etmesi gerektiğini söyledi.

    Ayrıca 1974’ten sonra avukat Achilles Demetriadis tarafından Avrupa Birliği İnsan Hakları Yüksek Mahkemesi’nde Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Loizidou’nun Türk tarafındaki malları için Türkiye Cumhuriyeti’ne açılan ve kazanılan davadan dolayı KKTC için Yüksek Mahkemenin verdiği bir karar mevcuttur. Bu karara göre KKTC tanınmayacaktır, lakin orda yaşayan insanların doğum, ölüm ve evlilik belgeleri tanınmak mecburiyetindedir.

    Ayrıca bu aybaşında tespit ettiğimiz Sayın Ratip Hasan’ın 24.04.2021 tarihinde vefat etmesinden dolayı, eşi Sayın Sezen Ziya’nın, Kıbrıs Cumhuriyeti’ne müracaat etmesi gerektiğinden dolayı, bu konu için yapılması gereken müracaatın, avukatımız tarafından Sayın Sezen Ziya'nın adına resmen yapılacak ve verilecek resmi cevaba göre gerekirse hemen gerekli davanın açılışına gidilecektir. Bu konu ile ilgili açılacak dava için toplam 3,500/ 4,500 Euro gerekmektedir. Ayrıca bir sene kadar evvel vefat eden Tamer Kasapoğlu'nun eşi Sevilay Kasapoğlu için de avukatımız tarafından resmi müracaatın yapılması kararlaştırılmıştır.”

“Güneyde çalışanların maaşından kesinti yapıldığı halde sağlık hakkından yararlanamaması”

    İkinci mağduriyetin, Güney Kıbrıs’ta çalışan veya emekli olmuş Kıbrıslı Türklerin maaşlarından sağlık kesintisi yapıldığı halde, güneydeki sağlık sisteminden yararlanamadığını belirten Tanyol Çeribaşı, bu konuda dava açmak için 3,500/ 4,000 Euro civarında para gerektiğini kaydetti.

    Tanyol Çeribaşı, bu konuda şu bilgileri verdi:

    “3 Mart 2019 senesinde Kıbrıs Cumhuriyeti’nde sigortalıların devlet hastanelerinde yapılan ‘Sıhhat Bakımları Yasası’ değiştirilerek, İngiltere’deki mahalle doktoru sistemine benzer bir uygulama olan ‘bakım sistemi’ uygulamaya başladı. Bu sisteme, Kıbrıs Türk bölgesinde yaşayan Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı Kıbrıslı Türkler kabul edilmedi ve aldıkları maaşlardan ilk sene ayda yüzde 1,17 kesilmeye başladı. Bu kesinti Mart 2020’den sonra yüzde 2,65 oranında kesilmeye başladı ve devam edildi. Bu konuda Kıbrıs Cumhuriyeti’ne yapılan yazılı müracaatta sadece bir arkadaşımıza gelen cevapta Şöyle denildi: ‘Kıbrıs Türk tarafında yaşadığınız için bu sisteme katılmayacaksınız. Ayrıca maaşınızda kesinti devam edecektir. Eğer Güney Kıbrıs’a yerleşirseniz sisteme katılabileceksiniz.’

   Bu cevabı hemen avukatım Achilles Demetriadis’e götürdük ve hemen Kıbrıs Cumhuriyeti’ne bu davayı açtık. Ben de şahsen Ombudsman’a yazılı müracaat edip hakkımızın yendiğini belirttim ve gelen cevapta, dava açıldığı için davanın neticesinin beklenmesinin gerektiğini bildirdiler. Şu anda dava devam etmektedir. Takriben Aralık 2020’de karşı tarafın avukatından gelen bir istek vardı. Bu istek de bu durumun mahkeme kararı çıkmadan anlaşılarak çözülmesiydi, lakin bugüne kadar hiçbir öneride bulunmadılar.

    Bu dava için de toplam ödememiz gereken miktar 3,500/ 4,000 Euro’dur. Ayrıca, İngiliz üslerinde SBA polisi, yangıncı, gümrükçü ve admin’de çalışan emekliler hem İngiliz Üstlerinden hem de Kıbrıs Cumhuriyeti’nden de emekli maaşları almaktadır. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin uyguladığı kesintilerin benzeri, İngiliz Üslerinde çalışanların maaşlarından da kesildi. Bunun üzerine, İngiliz Üslerinde avukatım tarafından açılan davayı kazandık ve Mart 2021 tarihinde tüm kesilen miktarlar iade edildi ve kesinti durdu. Bu dava için de toplam 3,059.75 Euro ödenmiştir.”

“Kıbrıslı Türklerin bazı emekli maaşlarının, yasal sınır olan 710 Euro’ya yükseltilmemesi”

   Tanyol Çeribaşı, üçüncü mağduriyetin, Güney Kıbrıs’ta çalışan düşük maaşlı bazı Kıbrıslı Türklerin emekli maaşının, yasal sınır olan 710 Euro’ya yükseltilmemesi olduğunu söyledi. 

   2020 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti’nden en düşük emekli maaşının 710 Euro olması kararı alındığını, ancak, güneyden emekli olan Kıbrıs Türklerinin Kıbrıs Cumhuriyeti sigortasından aldığı maaşlarının 710 Euro’ya çıkarılmadığını kaydeden Tanyol Çeribaşı, bu sorunla ilgili konunun tespiti için takriben 1,200 Euro, araştırmadan sonra dava açılacaksa takriben toplam 3,500/ 4,500 Euro civarında bir avukatlık parasına ihtiyaç olduğunu belirtti.

    Çeribaşı, bu konuyla ilgili şu bilgileri verdi:

    “İlk kez 30.12.2020 tarihinde Cyprus Mail Gazetesi’nde çıkan bir haberde öğrendik, Kıbrıs Cumhuriyeti’nden düşük emekli maaşı alan Kıbrıslılara maaşlarının 2020 senesinden itibaren en düşük maaşın 710 Euro olacağı belirtildi. Bu konuda Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs Cumhuriyeti sigortasından alınan düşük maaşların 710 Euro’ya çıkarılmadığı izlenmektedir. Benim diğer tarafta tanıdığım arkadaşlarımızın yaptığı araştırmaya göre, Ocak 2021’de Kıbrıslı Rumların sosyal sigorta maaşları 710 Euro’ya çıkmıştır. Bu durum avukatımıza bildirilmiştir ve araştırma yapılmaktadır. Duruma göre hareket etmemiz gerekmektedir. Avukatımız tarafından bu uygulamanın, devlet tarafından böyle bir yasa uygulanmadığından dolayı bu konunun tespiti için de takriben 1,200 Euro gerekmektedir. Araştırmadan sonra dava açılacaksa onun miktarı da tespit edilecektir. Takriben toplam 3,500/ 4,500 Euro olacaktır.”

“Herhangi bir geliri olmayan Kıbrıslı Türklere 400 Euro verilmemesi”

   Tanyol Çeribaşı, dördüncü mağduriyet; Kıbrıs Cumhuriyeti yasalarına göre 65 yaşına gelen Kıbrıslı erkek veya kadının herhangi bir geliri yoksa, o kişiye bağlanan 400 Euro civarındaki maaşın Kıbrıslı Türklere verilmemesi.

    Bu haktan da Kıbrıslı Türkler faydalandırılmadığını ama bir şekilde Güney Kıbrıs’ta çalışıp çalışma yaşamı sistemine kaydolan, yatırımları olan kişilerin yakınlarına verilmesi gerektiğini ifade eden Çeribaşı, bir bu konuda açılacak dava için 3,500/ 4,000 Euro gerektiğini kaydetti.

  Çeribaşı, bu konuda şu bilgileri verdi:

  “Kıbrıs Cumhuriyeti yasasına göre 65 yaşına gelen Kıbrıslı erken veya kasının herhangi bir geliri yoksa takriben 400 Euro civarında bir maaş bağlanması konusu mevcuttur. Bu konu ile ilgili olarak avukatım vasıtası ile 73 yaşında bulanan eşim adına yapılan yasal dilekçeye cevap gelmiştir. Cevapta bu durumu inceleyip duruma göre hareket edileceği belirlenmiştir. Şu güne kadar uygulanacak karar bildirilmemiştir. İcap ettiği zaman bir dava da bu durum için açılacaktır. Dava açılacaksa 3,500/ 4,000 Euro gerekmektedir.”

“Eşi ölen sigorta emeklisi Kıbrıslı Türklerin maaşının artırılmaması”

    Tanyol Çeribaşı, beşinci mağduriyetin, eşi ölen emeklilerin maaşının artırılması gereken maaşlarının artırılmaması olduğunu söyledi.

    Kıbrıs Cumhuriyeti’nde sosyal sigortadan maaş alan Kıbrıslı erkeğin eşi öldüğü zaman, ‘eşi olmayan sigortalı şahsın maaşının’ bir miktar artırıldığına dikkat çeken Çeribaşı, bu haktan da Kıbrıslı Türklerin faydalandırılmadığını ve bu konuda yapılan başvurulara cevap verilmediğini ifade etti. Çeribaşı, bu konunun avukat masrafının da 3500 - 4500 Euro civarında olduğunu kaydetti.

   Tanyol Çeribaşı, bu konuda şu bilgileri verdi:

   “Sosyal sigortadan maaş alan Kıbrıslı erkeğin eşi öldüğü zaman eşi olmayan sigortalı şahsın maaşı bir miktar artmaktadır. Bu konuda bir emekli arkadaşımızın eşi öldükten sonra sosyal sigortaya yaptığı dilekçeye halen uygun bir mesaj gelmemiştir. Bu konu da avukatımıza bahsedildi ve o şahıs adına resmi bir dilekçe yapıldı ve yasa uygulanmazsa dava açılacaktır. Bu konunun masrafı da 3500 - 4500 Euro olacaktır.”

“KTÖS’ün takip ettiği karma evliliklerden doğan çocuklara kimlik kartı- pasaport verilmemesi olayı”

  Çeribaşı, altıncı sorun olarak, çalışma yaşamıyla ilgili olmayan ve KTÖS tarafından takip edilen, Kıbrıslı Türk- Türkiyeli karma evliliklerinden doğan çocuklara kimlik kartı ve pasaport verilmemesi sorununu da yakından takip ettiklerini söyledi.

  Tanyol Çeribaşı, bu konuda şu bilgileri verdi:

  “Kıbrıs Türk tarafında bir Kıbrıs vatandaşının Türkiye uyruklu birisi ile evlenmesi ve Kıbrıs Türk tarafında doğan çocuklara Kıbrıs Cumhuriyeti doğum kağıdı verdiği halde Kıbrıs Cumhuriyeti kimliği ve pasaportu vermemektedir.

   Bu konu ile Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası tarafından açılan dava kaybedildi ve şu anda

Kıbrıs Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi’nden dava devam etmektedir. Bu konu ile gereken tüm belgeler Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası Genel Sekreterinden temin edilebilir.”