Ahmet İLKTAÇ

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, ülkemizde Başkanlık sistemi tartışmalarının siyasi istikrarsızlık noktasında başladığını, siyasi istikrarı sağlayacak tek sistemin Başkanlık sistemi olmadığını ve Başkanlık sisteminin ekstra sıkıntıları olduğunu bildirdi.

Erhürman, “Başkanlık sistemini de konuşalım. Ama bilelim ki bu memlekette siyasi istikrarı sağlayacak bir model geliştirme yükümlülüğü altındayız” dedi.

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, dün akşam BRT’de yayınlanan Burç Tunçer’in sunduğu “Söz Kimde” isimli televizyon programında Başkanlık sistemi ve siyasi istikrar sorunu ile ilgili bir soru üzerine önemli açıklamalar yaptı.

Tufan Erhürman, Başkanlık sistemi tartışmasının geçmişte de yaşandığını belirtti ve “Başkanlık sistemi konusu neden sürekli tartışılıyor. Önce onun nedenine bakmak lazım” dedi.

Ülkemizde ciddi bir siyasi istikrar sorunu olduğunu belirten Erhürman, ülkemizde hükümetlerin çok kısa sürede görevde kalabildiğini, bunun da ciddi sıkıntılar doğurduğunu bildirdi.

Hükümetlerin kısa süre görevde kalabilmeleri nedeniyle orta ve uzun vadeli projelerin hayata geçirme konusunda ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldıklarını ifade eden Erhürman, şu şekilde devam etti:

“Dahası bu aslında başka bir şeyle daha birleşiyor. Kamu Reformu’nu konuşup konuşup da bir türlü hayata geçiremeyişimiz, özellikle Kamu Reformu’nun içerisinde müsteşar ve müdürlerin hükümetlerle birlikte gitmelerini engelleyemeyişimiz aslında siyasi istikrar sorunu bir anlamda katmerleştiriyor. Çünkü hükümet gittiğinde sadece bakan gitmiyor. Müsteşar ve müdürler de gidiyor. Bunu değiştiremediğimiz için aslında kurumsal hafıza da beraberinde gidiyor. Dolayısıyla siyasi istikrar sorunu sadece hükümetlerin kısa süreli olması ile ilgili değil müsteşarlar ve müdürlerin de görev sürelerinin kısa olmasıyla da ilgilidir. Bu da orta ve uzun vadeli plan yapıp bunları hayata geçirme noktasındaki tabiri caizse basiretimizi bir anlamda bağlıyor”.

“ORMAN YANGINLARINDA SORUNUN UZANTILARINI GÖRÜYORUZ”

Son yaşadığımız orman yangını olaylarında bile aslında bu sorunun uzantılarının görüldüğünü anlatan Tufan Erhürman, “çünkü kurumsal hafıza hiçbir şekilde yerine oturmuyor, sürekli değişen hükümetlerle, müsteşarlarla birlikte zamanında yapmamız gereken işleri zamanında yapacak o hafızanın etkisini yaratamıyoruz” dedi.

Başkanlık sistemi tartışmasının, siyasi istikrar sorunu noktasında ortaya çıktığını aktaran Erhürman, şöyle devam etti:

“Bilindiği üzere yürütmenin başında Başkan vardır. Hatta aslında literatüre göre yürütme sadece Başkan’dan ibaredir. Başkan kendi bakanlarını/sekreterlerini/ yardımcılarını seçer. O başkan 5 yıllığına seçildiyse 5 yıl görevde kalır. Dolayısıyla istikrar sorunu da çözülür. Ama bilinmesi gerekir ki siyasi istikrar sorununu çözen tek yöntem Başkanlık Sistemi değildir. Örneğin, “Yarı Başkanlık” sistemi vardır. Bu sistemin ana vatanı Fransa gösterilir. Bu anlamda önemli etkili olabilecek yöntemlerdendir. Güçlendirilmiş parlamenter sistem vardır. Türkiye’de son zamanlarda Başkanlık sisteminin alternatifi olarak konuşulan bir sistemdir bu. O da alternatiflerden biridir. Kaldı ki Başkanlık Sistemi dendiğinde de dünyada tek tip bir Başkanlık sistemi de yoktur. Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Başkanlık sistemi ile Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Başkanlık sistemi ve Latin Amerika’daki Başkanlık Sistemi aslında birbirlerine çok da fazla benzememektedir. Dolayısıyla bu konuda ben hep şunu söylüyorum. Siyasi istikrar meselesini kesinlikle konuşmamız lazım. Bu soruna bir çözüm üretmek için bir ortak akıl yaratmamız lazımdır. Ama bunu söylüyorum diye ‘Başkanlık sistemine geçmemiz lazımdır’ diye bir şeyi asla söylemiyorum. Başkanlık sistemi bu anlamda her kapıyı açan bir anahtar değildir. Daha kendi içinde problemleri de olan bir sistemdir. Bunu da iyi bilmemiz lazımdır”.

“YASAMA, YÜRÜTME KİLİTLENMESİ OLABİLİR”

Tufan Erhürman, Türkiye’de Başkanlık sistemine geçilirken en fazla ileri sürülen argümanın “ülkede koalisyonlar olmasın” olduğunu, ancak 2002 Kasım ayında iktidara gelen Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Başkanlık sistemi gelene kadar hep tek parti iktidarı olmasına rağmen Başkanlık sistemiyle birlikte ittifaklar adı altında koalisyonun gündeme geldiğini söyledi.

Bunun da Başkanlık sisteminin zannedildiği gibi koalisyonlara kapalı bir sistem değil de, bunun tam tersi koalisyon olmayan bir ülkede koalisyon dahi yaratabilen bir sistem olabildiğini anlatan Erhürman, “Başkanlık sisteminin daha sıkıntılı bir tarafı olduğunu, Başkanlık sisteminin en büyük sıkıntılarından birinin yasama, yürütme kilitlenmesi sıkıntısı olduğunu kaydetti.

Tufan Erhürman şöyle devam etti:

“Yani eğer Başkan başka bir siyasi partiden, yasamadaki çoğunluk da başka bir siyasi partiden oluşursa Başkan ülkeyi yönetmek için ihtiyaç duyacağı yasalar meclisten geçmeyebilir. Çünkü mecliste siyasi çoğunluk başka bir partidedir. Hatta daha ötesi yaşanabilir, Başkanlığın bütçesi de meclisten geçmeyebilir. Bu nedenle Başkanlık sistemini tartışabiliriz. Ama bilelim ki siyasi istikrarı esas itibarıyla tartışmamız lazımdır. Siyasi istikrarı sağlayacak tek sistemde de Başkanlık sistemi değildir. Başkanlık sisteminin ekstra sıkıntıları vardır. Konuşalım ama bilelim ki bu memlekette siyasi istikrarı sağlayacak bir model geliştirme yükümlülüğü altındayız. Aksi halde orta ve uzun vadeli projeleri hayata geçiremeyeceğiz. Her gelen hükümet kısa vadeli işlerle ilgilenecek. Oysa bizim orta ve uzun vadeli işlere ihtiyacımız vardır. Bu nedenle Cumhurbaşkanlığı seçimi tartışmalarında ben hep Cumhurbaşkanlığı’nın daha fazla devrede olması gerektiğini söylüyordum. Çünkü Cumhurbaşkanlığı 5 yıllık istikrarlı görev süresine sahiptir”.