Başbakan Yardımcısı Turizm Kültür Gençlik ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu, 5 Haziran Dünya Çevre Günü dolayısı ile mesaj yayımladı. Ataoğlu, mesajında çevrenin önemine değinirken bakanlık olarak çevre ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında da bilgiler verdi.
Ataoğlu'nun mesajı şöyle:
“Doğanın bize sunduğu bu eşsiz mirasa sahip çıkmak ve gelecek nesillere temiz bir çevre bırakmak hepimizin ortak sorumluluğudur. Çevre, hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Her birimizin katkısı, ülkemizin daha temiz, daha yeşil ve daha yaşanabilir bir yer haline getirmekte kritik öneme sahiptir. Temiz hava soluyabilmek, doğal yaşamın tadını çıkarabilmek için çevre ve doğanın dengesini korumak zorundayız. Ancak, günümüzde çevre kirliliği, iklim değişikliği ve doğal kaynakların tükenmesi gibi ciddi sorunlarla karşı karşıyayız.
Bu sebeple, bugün sadece çevreyi değil, aynı zamanda geleceğimizi korumak için harekete geçme zamanıdır. Her birimizin yapabileceği küçük değişiklikler büyük farklar yaratabilir. Atık yönetimine daha fazla dikkat etmek, enerjiyi verimli kullanmak, doğaya zarar vermeyen alternatifler bulmak ve çevreyi koruyan davranışlar sergilemek gibi adımlarla hep birlikte daha temiz bir çevre için çalışmalıyız.
Canlı yaşamı için hayati öneme sahip olan çevresel değerlerin korunması sadece bir güne, bir haftaya indirgenemeyecek kadar önemli bir konudur. 5 Haziran Dünya Çevre Günü bizler için çevresel duyarlılığın gelişmesi konusunda bir hatırlatma niteliğinde olmakta, bu bağlamda bizler de çevrenin ve doğal kaynakların korunarak gelecek nesillere aktarılmasını tüm süreçlerimizde bütün politika alanlarımıza yansıtmamız gerekliliğini vurgulamaktadır.
Bu amaçla, Başbakan Yardımcılığı Turizm Kültür Gençlik ve Çevre Bakanlığı olarak ülkemizde yaşanan plastik kirliliğinin önlenmesi amacı ile 11 Ocak 2023 tarihinde Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin Çevre Üzerindeki Etkisinin Azaltılmasına ilişkin Tüzüğü hazırladık, bahse konu Tüzük 11 Temmuz 2023 tarihinden itibaren yürülüğe girmiştir. Bakanlığımıza bağlı Çevre Koruma Dairesi tek kullanımlık plastiklerler ilgili denetimlerine devam etmektedir.
Bakanlık olarak AB’nin çevre konularında yürütmekte olduğu çalışmaları yakından takip etmekteyiz. Çevrenin korunmasına ilişkin AB düzenlemelerine uyum, soluduğumuz havanın kalitesinin iyileştirilmesini, atıkların yeniden değerlendirilerek ekonomiye katkıda bulunmasını, kamuya açık ortamlarda gürültü kirliliğinin önüne geçilmesini sağlamakta, gelecek nesillerin daha sağlıklı bir ortamda yetişmesini güvence altına almaktadır.
Hava Kalitesi Ölçüm İstasyonları her gün rutin olarak kontrol edilmekte ve alınan veriler merkezi bilgisayarda değerlendirilmektedir. AB finasmanı ile kurulan Hava Kirliliği ve Yakıt Kalitesi Laboratuvarı hizmete alınmıştır. Laboratuvarda kömür analizi gerçekleştirilmekte olup, analizler sonucunda standartları sağlamayan kömürlerin ülkeye ithaline edilmesine onay verilmemektedir. Hava Kirliliği ve Yakıt Kalitesi Laboratuvarı uygulamaları konusunda AB Kapasite Geliştirme Projesi hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında AB uzmanlarından eğitim alınmaya başlanmıştır.
Avrupa Birliği’ne yeni bir atıksu laboratuvarı kurulmasına yönelik proje sunulmuştur. Proje kabul görmüştür. Bir adet yeni egzoz emisyon ölçüm cihazı satın alınmıştır Resmi Hizmet Araçlarının Motorlu taşıt egzoz emisyon denetimleri yapılmıştır.
Su kirliliğinin önlenmesi ve kontrolünün sağlanması amacıyla Sürekli Atıksu İzleme Sisteminin (SAİS) kurulması ile ilgili çalışmalar başlatılmış ve devam etmektedir Ülkemizdeki atık su arıtma tesislerinin deşarjlarının çevrimiçi (online) izlenebilmesi için Sürekli Atık Su İzleme Sistemi kurulması ile ilgili Bakanlığımızın ihalesi Merkezi İhale Komisyonu tarafından karara bağlanmış ve ilgili firma ile sözleşme imzalanmıştır. İhale kapsamında Sürekli Atık Su İzleme Sisteminin pilot kabini Bafra Atık Su Arıtma Tesisine kurulmuştur. Çevre Koruma Dairesine gerekli olan ekipmanlar kurulmuş ve sistem çalışmaya başlanmıştır. Sistemin bakımı ihale kapsamında ilgili şirket tarafından yapılmaktadır. Yeni yönetmelik hazırlanarak 14 Aralık 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Konuyla ilgili bilinen mevcut tesislere Aralık ayı sonunda yazı yazılmış ve bilgilendirme yapılmıştır. Yönetmeliğe göre mevcut tesisler 14 Mart 2023 tarihine kadar Dairemize başvuruda bulunarak deşarj izni almak zorundadır. Yapılan başvurular sonunda Dairemiz gerekli incelemeyi yapıp 11 Otel kapsamından 8 i kurulumlarını gerçekleştirmiş ve deşarj izni verilmiştir. Sisteme bağlanan tesisler 7/24 izlenmektedir.
SAİS ile ilgili Yönetmeliğinin de yürürlüğe girmesi ile derin deşarj hatlarının 7/24 izlenmesine başlanacaktır. Kaçak hatların tespiti ile ilgili derin deşarj hatlarının profesyonel dalgıçlar yardımıyla deniz altında denetlenmesi ile ilgili çalışma yapılacaktır. Projenin SAİS kurulumlarından sonra Haziran 2024 de başlatılması ve Aralık ayına kadar bitirilmesi hedeflenmektedir.
AB ile yürütülmekte olan ve atıksulardaki bazı parametrelerin anında ölçülmesini sağlayacak ekipmanların ihalesi tamamlanmıştır. Ekipmanların ülkemize gelmiştir. Gerekli eğitimlerin bir ekipman dışında verilmiş ve geçici kabulü yapılmıştır. Temel ekipmanlar ayrıca Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve İskele birimlerine teslim edilmiştir. Şuanda saha ekiplerimiz bu cihazları kullanmaktadırlar. İkinci ekipman projesi AB’ye sunulmuş ve onay alınmıştır. Ekipmanların tesliminin 2024 yılı içerisinde tamamlanması öngörülmektedir. Böyece labaratuvar 2025 yılının ilk yarısında kullanılmaya başlanacaktır.
Eğitim Bakanlığı ile Koordineli çalışarak KKTC genelindeki okullarda bulunan ne olduğu belli olmayan veya tarihi geçmiş kimyasal maddelerin imhası içi bir proje başlatılmıştır. Bu propje kapsamında Lefkoşa-Güzelyurt Bölgesinde belirlenen okullardan eski tarihli kimyasalların teslim alınıp, bertarafı yapılmak üzere geri dönüşüm firmasına teslim edilmek suretiyle imha edilerek okullarımız bu sorunlarından kurtarılmıştır. Geriye kalan okullar ise 2024 yılı içerisinde ziyaret edilerek sözkonusu kimyasal maddeler toplanacak ve bertarafı sağlanacaktır.
Sağlık Bakanlığı ile ortak yürütülen proje kapsamında İlaç ve Eczacılık Dairesi'nde, Bülent Ecevit Rehabilitasyon Merkezi ile yanan Devlet Laboratuvarı Dairesi'nde bekletilen son kullanma tarihi geçmiş ilaçların imhası Gürdağ Entegre Geri Dönüşüm Ltd. Şti Tesisinde imhası sağlanmıştır.
Çevrenin korunmasına yönelik önemli faktörlerden biri Çevre Eğitimidir. Bu bağlamda tüm adada ilkokuldan liseye devam etmekte olan, çevre eğitimi sunumları, Atatürk Meslek Lisesi, Polatpaşa Lisesi, Güzelyurt Türk Maarif Koleji, 15 Nisan 2024 tarihinde İrsen Küçük Ortaokulu’nda , 16 Nisan 2024 tarihinde ise Cengiz Topel Endüstri Meslek Lisesi’nde,25 Nisan 2024 tarihinde Lefke İstiklal İlkokulu ve Lefke Gazi Lisesi’nde, 03 Mayıs 2024 tarihinde Bülent Ecevit Anadolu Lisesi’nde, 10 Mayıs 2024 tarihinde Osman Örek Meslek Lisesi’nde gerçekleştirildi. Çevre bilincinin artırılmasına yönelik yapılan sunumlarda; atık piller, sıfır atık, çevrenin önemi,çevre kirliliği, geri dönüşüm konularında bilgilendirme yapılmıştır. Çevre eğitimi konusunda önümüzdeki eğitim yılında çalışmalarımız devam edecek olup, yine bakanlığımıza bağlı Kıbrıs Türk Devlet Tiyatroları ile çevre konusunda bir çocuk oyunu çıkarılması hedeflenmektedir.
Temiz Plaj Projesi; plajlar için yüzme suyu kalitesi, çevre yönetimi, çevre eğitimi ve can güvenliği konularında yüksek standartlara ulaşmak için yerel yönetimler ve plaj işletmelerini zorlamaktadır: Plajlar ve marinalar için Mavi Bayrak Programı, kar amacı gütmeyen uluslararası bir sivil toplum örgütü olan FEE (Foundation for Environmental Education-Uluslar arası Çevre Eğitim Vakfı) tarafından yürütülmektedir. Mavi Bayrak Programı ilk olarak 1985 yılında Fransa’da başlatılmıştır.1987 yılından bu yana Avrupa’da ve Güney Afrika’nın katıldığı yıl olan 2001 yılından bu yana ise Avrupa dışındaki ülkelerde de uygulanmaktadır. Günümüzde Mavi Bayrak sürekli sayısı artan katılımcı ülkeler ile gerçek anlamda küresel bir programa dönüşmüştür. Mavi Bayrak Programı, tatlı su ve deniz alanlarında sürdürülebilir kalkınmayı desteklemektedir. Program; yüzme suyu kalitesi, çevre yönetimi, çevre eğitimi ve can güvenliği konularında yüksek standartlara ulaşmak için yerel yönetimler ve plaj işletmelerini zorlamaktadır: Yıllar geçtikçe Mavi Bayrak, yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde turizm ve çevre sektörlerini bir araya getiren çok saygın ve tanınmış bir ekoetiket haline gelmiştir. Mavi Bayrak çevrenin ve plajı kullananların korunmasını öngördüğü kadar, Uluslararası Turizm pazarında da büyük öneme sahiptir. Çünkü tatil yöreleri için tıpkı tesislerdeki yıldız sayısı gibi güvenli bir standart içermektedir.
Ancak ne yazı ki siyasi sorunlar nedeniyle Mavi Bayrak alamayan plajlarlarımıza Bakanlığımız öncülüğünde tamamı ile Mavi Bayrak standartlarına sahip “TEMİZ PLAJ” ödülü verilmesi kararlaştırılmıştır. Böylece “TEMİZ PLAJ” kriterlerine sahip plajlarımıza bu çevre ödülü verilecektir. “TEMİZ PLAJ”, Mavi Bayrak’a benzer bir bayrak şeklinde olacaktır. Proje üzerinde çalışamalar devam etmektedir. 2024 yılı itibari pilot 3 bölgeden analizlerin düzenli alınmaya başlanması ile prosedür işleme konmuştur. Haziran 2024 de ilk bayrak verilmeye başlanacaktır.
AB tarafından finanse edilen, peyniraltı sularının geri dönüşümünün ülkemizde yapılmasının fizibıl olup olmadığının tespitine yönelik proje, Dairemiz koordinasyonunda devam etmektedir. Veri toplama işlemi tamamlanmış, farklı senaryolara göre fizibilite raporu hazırlanmıştır.
Alo 123 Çevre Şikayet Hattımız, mesai saatleri dışında da hizmet vermeye devam etmekte olup, şikayetler anında soruşturma memurlarımız tarafından değerlendirmeye alınmaktadır. Çevre Koruma Dairesi WEB sayfası aktifleştirilmiştir. (www.cevrekorumadairesi.org)
Ülke genelinde denetimlerin daha etkin ve verimli yapılabilmesi amacı ile Polis Genel Müdürlüğü ile işbirliği yapılarak, varolan soruşturms memurlarına ek olarak 10 Çevre Koruma Dairesi personelline soruşturma memurluğu eğitimi verilmiştir.
Bütün canlılara hayat bahşeden tabiat ve çevrenin öneminin bir kez daha yüksek sesle dile getirildiği bugün, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. Dünya Çevre Günü vesilesiyle, hep birlikte daha yeşil ve sürdürülebilir bir gelecek için herkesi çaba göstermeye davet ediyorum.”
