Hasan KARLITAŞ

Kıbrıs’ın en ilginç ve en özellikli yerlerinin başında, hiç tartışmasız Karmi köyü geliyor.  Karmi, Dağ ve deniz arasındaki konumu, tertemiz sokakları,  karakteristik evleri, rengarenk kapıları, kapı önündeki çiçekleri ve sevimli kedileriyle, Akdeniz ve  Kıbrıs renkleri sunuyor. 

Karmi, adeta bir masal köy. Bu köye her gelişimde etkileniyorum. Köy sokakları arasında akan su, insan ruhuna tazelik sunarken, köydeki geleneksel doku, Kıbrıs’ın güzelliklerinden örnekler sunuyor.

Bir yanı Girne sıradağlarına yaslanan Karmi köyü, Girne’den yaklaşık 8 km uzaklıkta ve deniz seviyesinin 350 metre yükseğinde yer alıyor.

Sıfırdan bir turizm köyü kuruldu  “Karmi  Turizm Projesi”

Bir turizmci olarak rahatlıkla söyleyebilirim ki, 1974 sonrasında Kuzey Kıbrıs’ta yürütülen en başarılı turizm projelerinden biri de, Karmi Turizm Köyü projesidir. Elbette bunun da bir hikayesi var.

Nadia Brunton, ismini anmadan Karmi’nin hikayesinden bahsetmek olmaz. Belki de Nadia olmamış olsaydı, Karmi bugün, çok sıradan ve kötü planlanmış bir köy olacaktı.  1974 sonrasında köye ile tanışan Nadia Brunton, köyün merkezinde yer alan Meryem Ana ismi ile de bilinen kilisenin durumunun iyi olmadığını fark eder. Bu duruma çok üzülen Nadya, kilisenin tamiri için Turizm Bakanlığına gider. Kendisiyle o dönemde Turizm Planlama Dairesinde çalışan Mustafa Cemal ilgilenir. Yürütülen görüşmeler neticesinde, köyün ziyaret edilmesine karar verilir.  Turizm Bakanlığı ilgilileri, Karmi’yi ziyaret eder. Köyün eşsiz güzelliği herkesi büyüler.  Karmi için bir turizm projesi gündeme gelir.  1979 senesinde, Bakanlar kurulu kararı ile köyün iskan edilerek turizm köyü olarak değerlendirilmesi kararı alınır.

O dönemde yabancı uyruklu kişilerin mülk edinmesi zor olduğundan, Karmi köyünün, Turizm Bakanlığı kontrolünde sadece yabancılara kiralanmasına karar verilir. 1983/4 yılında önce “Karmi Köy Ofisi”, akabinde de “Karmi Özel Köy Komitesi” kurulur. Başkanlığını da uzun yıllar boyunca aynı zamanda turist rehberi de olan Gülter Kuran yapar. Köyde 167 ev tespit edilir. Bu evlerin büyük bölümü, önce 15, ardından 25 ve en son alınan bir karar ile 49 yıllığına 3. Dünya ülkesi vatandaşlarına kiralanır.

Böylelikle sıfırdan planlı bir turizm köyü yaratılmış olur. Evleri kiralayan yabancılar, bu sayede zamanlarının önemli bir bölümünü bu köyde geçirmeye başlayıp, Kıbrıs’ın gönüllü turizm elçileri gibi tanıtımı yapmaya başlarlar.

Köyde ağırlıklı olarak Alman, İngiliz ve İskandinav uyruklu kişiler yaşam sürüyor.  Karmi’de kendi hallerinde yaşam sürenler, sakinliğin ve huzurun dinlendirici terapisine eşlik ediyor.

Karmi, yeşillikler içerisinde, huzur veren bir köy imajı ile ziyaretçilerini etkiliyor.

Bu şirin köy, adeta masalımsı bir görüntüye sahip.  İnişli çıkışlı, kıvrım kıvrım, rengarenk dar sokakları ile köyde, adım başı  bir güzelliğe şahitlik etmek mümkün. Karmi, bu özellikleriyle fotoğraf tutkunları için de biçilmiş kaftan.

Köyde yaşayanlar yaşadıkları ortama, uyum sağlamış durumda. Evlerine çok iyi bakıyorlar. Geleneksel Kıbrıs mimarisinin, başarılı yansımalarını Karmi’de görebilmek, oldukça sevindirici. Köy çevresi, flora açısından da oldukça çok zengin. Köydeki her sokağın bir de adı var. Kemerli Geçit, Akasya sokak, Begonvil sokak, İncir yolu, Hilarion yolu, Oleander yolu, Ravine Walk, Zeytinlik Yolu, gibi..

Ev kapılarının üzerinde ya da sokak başlarında, adeta sanat eseri görünümündeki tabelalar köye ayrı bir değer katıyor. Köydeki eski yağ değirmeninin, restore edilip, kurtarılmış olması kayda değer.

Karmi, yeşillikler içerisinde, huzur veren bir köy imajı ile ziyaretçilerini etkiliyor.

Köy merkezinde yer alan kilisenin çan kulesi üzerinde yer alan güneş saati ise , yaşamını Karmi'nin güzelliğini korumaya adamış, 2005’te hayata veda eden Nadia’nın anısına yerleştirilmiş. Güzel bir vefa örneği.

Karmi yılın her mevsimi eşsiz güzelliklerini sunuyor. Adeta bambaşka bir dünya. Keşfedin !

 

Yararlanılan kaynak yayın ve kişiler : Karmi to Karaman : A photographic history of a Northern Cyprus Village from the 1970s to the present day. ( Karmi Özel Köy Komitesi Yayını – 2010 )  – Mustafa Cemal, Gülter Kuran ve Mine Fedai.