Kıbrıs’ın en sıcak zamanlarını yaşıyoruz. Kırk derecenin üzerindeki sıcak,  zaman zaman bizleri bunaltsa da, Kıbrıs, Sıcak demek, sıcak ise sıcakkanlılık, Akdenizlilik ve adalılık demek…

 

Hasan KARLITAŞ

Kıbrıs’ta yaz denildiği zaman; deniz, güneş, sıcak, karpuz, kavun, böğrülce, çiçek dolması, verigo üzüm, incir, samarella, babutsa, molehiya ve çok sayıda meyve ismi çağrışım yapıyor. Bu yazımda sizlerle, Kıbrıs’ın bazı yaz renklerini paylaşmaya çalışacağım. Tümü de “Bizi biz yapan” değerlerimiz arasında…

Deniz Zamanı: Kıbrıs’ta yaz en çok da deniz zamanıdır. En batıdaki Yeşilırmak’tan, en doğudaki Karpaz’a kadar uzanan bir birinden özel plajlar sizlere, unutulmaz bir yaz mevsiminin en güzel hatıralarını yaşatır. Akdeniz’in tuzlu sularında yüzmek, başlı başına büyük bir keyiftir.

Molehiya Ayıklama Zamanı: Bugünlerde ev önlerinde Molehiya (molohiya), ayıklayan kadınları görmek çok tanıdık bir manzara. Tavuk veya kırmızı et ile hazırlanan, arap kökenli bir yemek olan Molehiya, Kıbrıs mutfağı denildiği zaman, Şeftali Kebabı ve Kolokos ile birlikte hemen akla geliyor. Taze veya kurutulmuş yapraklarından hazırlanan Molehiya yemeğinin,  içerisine konulan, kuyruk yağı, ona apayrı bir lezzet katıyor. Molehiya ayıklarken, komşuluk dayanışması ve kurulan sıcak sohbetler her geçen gün azalsa da hala daha bir yerlerde yaşatılıyor.

Samaralla  Zamanı: Samaralla (bazı yörelerde Tsamarella), genellikle kısır keçi veya koyun etinin, kemiğinden ayrılarak bol miktardakı dağ kekiği ve tuz  ile yaz sıcağında kurutulması sonucunda  oluşan eşsiz bir lezzet. Kıbrıs Pastırması olarak da bilinen bu benzersiz tat, özellikle Dillirga,Baf ve Limasol bölgelerinde daha yaygın olarak yapılmaktadır. Bir gece tülbent ile örtülerek dinlenmeye alınan et, ertesi gün kemiğinden ayrılarak güneş ile tanıştırılıyor. Düşünsenize, yaz sıcağında, güneşte pişen, neredeyse  bol  kekikten üzeri gözükmeyen parça parça etlerden yayılan kekik kokusu, ne kadar karşı konulamaz. Cezbedici. Ağızda eriyen, Biraz sert, biraz yumuşak,biraz yağlı samaralla… Günümüzde, iştah açıcı özelliğinden dolayı meze olarak restoranlardaki vazgeçilmez yerini almıştır…

Babutasa: “Yaz mevsimin vazgeçilmez meyvesi”

Hepimizin bildiği ismi Babutsa .. Bilimsel ismi “oputia ficus-indicaé ‘’kaktüsgiller ailesinin  opuntia cinsinin bir türü… Halk arasında Diken İnciri, Mısır inciri, Hint İnciri, Frenk İnciri olarak da telaffuz ediliyor.

Tamamı ile doğal bir meyve olan babutsa, Kıbrıs’ın vazgeçilmezleri arasındadır. Akdeniz iklimini çok seven Babutsa , Kıbrıs adasının her yerinde görülse de,  mesarya ve özellikle Serdarlı (Çatoz) ve İskele bölgesinde daha yaygındır. Babutsa,  kendine özgü tadı ve aroması yanında, sağlığa olan faydalı yönü ile de tüketilmesi gereken bir meyvedir. Dikensiz türleri olsa da özellikle toplama ve soyma esnasında dikenlerine oldukça dikkat etmek gerekiyor. Aksi takdirde birkaç gün canınız yanabilir. Bu lezzetli meyve, seyyar tezgahlarda özel bir yöntemle soyularak soğuk bir şekilde satılmaktadır. Kaktüs  Nisan ayında çiçek açar, Temmuz-Eylül ayları arasında da ise meyve verir. Ağustos,  babutsa’nın en yaygın olarak  bulunduğu aydır.

 Ülkemizde adına festival de düzenlenen Babutsa,  Kültürümüzü de etkilemiştir. Babutsa adına şarkı, şiir ve birçok mani bestelenmiştir. Kıbrıs kökenli  bir grubun ismi yine Babutsa’dır. Bir kaktüs bitkisi olan, babutsa’nın meyveleri çok az asitli, orta tatlılıkta,ve  bol çekirdeklidir. Yeşilimsi, sarımsı ve kırmızımsı rengini bileşimindeki doğal renk maddelerinden almaktadır.

Dikenli incir meyvesinin bulunduğu tespit edilen diğer ülkeler ise  Meksika, ABD, Şili, Brezilya, Peru, Kolombiya, Ürdün, Mısır, Tunus, Cezayir, Fas, İsrail, Türkiye (Akdeniz ve Ege) , Kıbrıs,  İspanya ve Yunanistan’dır.

İşte Babutsa’nın mucizeleri:

Hiçbir hormon ve katkı maddesi olmadan, doğada kendiliğinden yetişmesi nedeniyle tamamen organik bir meyvedir. Birçok hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Vücut direncini artırır ve zindelik sağlar. C Vitamini bakımından çok zengindir. Babutsa adeta bir Vitamin deposudur. Antioksidan etkisi vardır (içerisindeki betanin ve indicazanthin’den dolayı ) Bağırsakları çalıştırır ve sindirim sistemi rahatsızlıklarında ilaç etkisi gösterir. Soğuk yendiği zaman ferahlatıcı bir etki yaratır. Afrodizyak etkisi var.Tokluk hissi verdiği için kilo kontrolü sağlamada yardımcıdır. Diyet yapanların gözdesidir. Babutsa yaprakları nem oranının yüksek olması ve suyu uzun süre bünyesinde tutma özelliğinden dolayı, bitkisel kozmetik ve kırışıklıklara karşı üretilen kremler sayesinde cildi güzelleştirir. Bahçe Kenarlarına dikildiği zaman güzel bir dekoratif görüntü sağlar ve radyasyonu azaltır.

Özellikle kahvaltıdan sonra ve akşam yemeğinden  sonra, yenilen Babutsa, ferahlama ve mideye rahatlama getirmesi yanında,  yukarıda belirtilen birçok konuda da  oldukça faydalı.  Babutsa deyip geçmeyelim ve her derde dava olan Babutsa’nın değerini bilelim…

Kıbrıs’ın en sıcak zamanlarını yaşıyoruz. Kırk derecenin üzerindeki sıcak  zaman zaman bizleri bunaltsa da, Kıbrıs Sıcak demek, sıcak ise sıcakkanlılık, akdenizlilik ve adalılık demek…