Bilim insanları, büyük bir keşif olarak adlandırdıkları olayda yüksek enerjili bir parçacığın hızla Dünya'ya doğru ilerleyişini izledi.

Parçacık, uzayda neredeyse ışık hızında ilerliyordu ve Aralık 2016'da Dünya'ya doğru düştü. Dünya'ya doğru uçan parçacık, Güney Kutbu'ndaki buz tabakasına gömülü elektrona çarparak daha sonra ikincil parçacıklara dönüşecek başka bir parçacık üretti.

Bu parçacıklar, Antarktika yüzeyinin altına gömülü devasa teleskop IceCube Neutrino Gözlemevi'ndekiler tarafından toplandı.

Bu ekipmanın kaydettiği olay Glashow Rezonans Olayı olarak biliniyor. Bu tür olaylar tahmin edilse de hiçbir zaman doğrudan gözlemlenmemişti. Bilim insanları, olayı nihayet gözlemlemenin parçacık fiziğinin en derin dayanaklarından bazılarının doğrulanmasına yardımcı olacağını söylüyor.

Bilim insanları, bir nötrinonun astrofiziksel kökenli olduğunun böylece ilk kez kanıtlandığını belirtti. Ayrıca, buzun altına batırılan bir dizi sensörden oluşan IceCube donanımının da bu şekilde ve diğer başka yollarla evreni incelemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Olgu adını 1960'da bunun gerçekleşebileceğini öngören Nobel ödüllü fizikçi Sheldon Glashow'dan alıyor. Danimarka'daki araştırması sırasında yayımladığı makalede Glashow, koşulların tamamen uygun olduğu bir durumunda anti-nötrinonun rezonans adı verilen süreç aracılığıyla henüz görülmemiş bir parçacık oluşturacak şekilde bir elektronla etkileşime girebileceğini öne sürüyordu.

Bu görünmeyen parçacık 1983'te keşfedilerek W bozonu adını almıştı. Parçacığın beklenenden çok daha ağır olduğu da ortaya çıkmıştı ki bu, yapay olarak üretilmesinin imkansız miktarlarda enerji gerektireceği anlamına geliyordu: CERN'in Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda üretilenden 1000 kat daha güçlü bir enerjiye sahip nötrinoya ihtiyaç duyacaktı.

Ancak araştırmacılar, uzayı geniş ve doğal bir hızlandırıcı olarak kullanmanın mümkün olabileceğini öne sürüyordu. Uzayda gerekli enerjiyi kendiliğinden üretebilecek ekstrem kozmik olaylar (galaksilerin ortasındaki kara delik ve benzeri nesneler) var.

Araştırmacılar, 2016'da Dünya'ya doğru fırlayan enerjik anti-nötrinonun da muhtemelen böyle bir nesne tarafından gönderildiğini söyledi.

IceCube'un bakım ve operasyon merkezi olan Wisconsin-Madison Üniversitesi'nin fizik profesörü ve IceCube baş araştırmacısı Francis Halzen, "Glashow, Niels Bohr'da doktora sonrası görevlisiyken, W-bozonu üretmek için yaptığı alışılmadık teklifi uzaklardaki bir galaksiden Antarktika buzuluna çarpan bir anti-nötrino'nun gerçekleştireceğini asla hayal edemezdi" diye konuştu.

Araştırma, Nature'da dün yayımlanan "Glashow Rezonansı'ndaki Partikül Yağmurunun IceCube'la Tespiti" başlıklı makalede anlatılıyor.

Independent Türkçe