Yeşil Deniz Kaplumbağalarının Kuzey Kıbrıs’ta üredikten sonra nereye gittiklerini tam olarak belirleyebilmek ve korunmalarını sağlayabilmek için dünyada ilk kez Kuzey Kıbrıs sahillerinde uygulanan sabit izotop yöntemi başarılı bir sonuç ortaya çıkardı. Bizim kaplumbağalar Mısır’daki Lake Bardwell’e göç ediyorlar...


FOTOĞRAF: Olkan Ergüler

Kuzey Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Cemiyeti’nin de bir parçası olduğu Exeter Üniversitesi’ne bağlı Deniz Kaplumbağalarını Koruma Grubu ve Turizm ve Çevre Bakanlığı’na bağlı Çevre Koruma Dairesi ortaklığında yürütülen çalışma kapsamına tükenme tehlikesi altında olan Yeşil Deniz Kaplumbağalarının ülkemizde üredikten sonra nereye gittiklerini tam olarak belirleyebilmek ve korunmalarına katkı sağlayabilmek için dünyada ilk kez Kuzey Kıbrıs sahillerinde sabit izotop yöntemi uygulandı. Bu yöntem, başarılı sonuçlar verdi.

Bu çalışmalar ışığında kararlı izotop yöntemi ile geçmişte yapılan uydu çalışmalarında dikkat çekmeyen bir bölgede kaplumbağaların yüzde 40’ının kışladığı fark edildi. Bu bireylerin uydu yardımı ile izlenmesi sayesinde ise Mısır’daki Lake Bardwell’e göç ettikleri belirlendi.

Bu bulgunun yeniliği ve kullanılan tekniğin beklenenden çok daha şaşırtıcı bir sonuca ulaşması bilim dünyasında büyük ilgi uyandırırken, bunun yanında kaplumbağa sayılarının artışı hakkında da büyük bir kapıyı araladığı belirtildi.

Dünya çapında büyük ilgi uyandıran bu çalışmanın Kuzey Kıbrıs sahillerinde gerçekleştirilmiş olması gurur verici olarak nitelendirildi. Çalışmalar, başta dünyaca ünlü Times Gazetesi olmak üzere uluslararası basında büyük ilgi gördü. Öte yandan,  projenin Kuzey Kıbrıs Turkcell ve Ektam Kıbrıs tarafından da desteklendiği bildirildi.

  

Snape: “ Sabit izotop, uydunun eksik kaldığını gösterdi”

 

Gazetemiz North Cyprus UK’e konuşan Kuzey Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Cemiyeti Yönetim Kurulu Üyesi Robin Snape, cemiyetlerinin de bir parçası olduğu Exeter Üniversitesine bağlı Deniz Kaplumbağalarını Koruma Grubu tarafından Çevre Koruma Dairesi ortaklığında Kuzey Kıbrıs’ta gerçekleştirilen yeni çalışmanın uluslararası basınında büyük ses getirdiğini açıkladı.

Robin Snape, bu yayın sayesinde Kuzey Kıbrıs’ın barındırdığı eşsiz doğal varlığı ile hem tanıtılmış olduğunu hem de bilimsel alanda ses getirdiğini kaydetti.

Yeşil Deniz Kaplumbağaları’nın dünya çapında tehlike altında olduğunun artık herkes tarafından bilindiğini belirten Snape, temel olarak Kıbrıs, Türkiye ve Suriye kıyıları, yani kuzey doğu Akdeniz’in, bu türün Akdeniz’deki ana üreme bölgesi olduğunu söyledi.

Bu nedenle de Yeşil Kaplumbağaların ülkemizde ürediği pek çok sahilin koruma altında olduğunu anlatan Snape, özellikle Karpaz’daki Ronnas’ın tüm Akdeniz’deki en önemli üçüncü, Alagadi’nin ise en önemli beşinci üreme alanı olduğunu bildirdi.

Robin Snape, bu canlıların üredikten sonra nerelere gittiklerinin tam olarak anlamadan, tam olarak korunmalarının da mümkün olmadığına dikkat çekti.

 

23 kaplumbağaya takip cihazları (uydular) takıldı

 

Yeşil deniz kaplumbağalarının üredikten sonra nerelere gittiklerini anlamak amacıyla 1999 ve 2011 yıllarında Alagadi’de üreyen 23 kaplumbağaya takip cihazları (uydular) takıldığını ifade eden Snape, bu çalışmaların sonucunda kaplumbağaların dört ana bölgede kışladıkları anlaşıldığını, bunların Kıbrıs-Türkiye, Mısır, Doğu Libya ve Batı Libya olduğunu dile getirdi.

Robin Snape, tüm bunların ardından bilim dünyasına kararlı izotop çalışmaları tekniğinin girmesi ile uydu çalışmalarının aslında eksik kaldığının anlaşıldığına vurgu yaptı.

Balistik kanıt toplama amacıyla kullanılan kararlı izotop çalışmalarının ülkemizde kaç farklı bölgeden kaplumbağanın ürediğini anlamak amacıyla kullanıldığını söyleyen Snape, farklı bölgelerde yaşayan bireylerin farklı kimyasal yapıya sahip olduğu gerçeğinden yola çıkarak ülkemizde üreyen Yeşil Kaplumbağaların kaç farklı bölgede kışladığının araştırıldığını kaydetti.

 

Lake Bardwell’e göç ediyorlar

 

Robin Snape, sonuç olarak, yeşil kaplumbağaların izotop yöntemiyle uydu çalışmalarından farklı olarak çok büyük çoğunlukla daha önce önemsenmeyen bir bölgede daha kışladıklarının anlaşıldığını bildirdi.

2015 yılında gerçekleştirilen izleme çalışmalarının o ana kadar henüz belirlenmemiş olan bu bölgenin belirlenmesi üzerine yoğunlaştırıldığına değinen Snape, beklenen sonucun hayata geçerek bu yöntemle izlenen bireylerin tümünün ilk kez Mısır’daki Lake Bardwell’e göç ettiklerini ve bu sonucun bir ilk olduğunu, Kuzey Kıbrıs’ın kaplumbağalarının çoğunun bu bölgede kışladığının ilk kanıtı olduğunu belirtti.

Robin Snape, bu bulgunun yeniliği ve kullanılan tekniğin aslında beklenenden çok daha detaylı bilgi veriyor olmasının bilim dünyasında büyük ilgi uyandırdığını ve bunun yanında kaplumbağa sayılarının artışı hakkında da büyük bir kapıyı araladığına vurgu yaptı.

 

Neden Lake Bardawil’i seçtikleri bilinmiyor

 

Akdeniz ve ülkemizde geçmişte de bu türü korumaya yönelik sahillerde gerçekleştirilen çalışmaların çok başarılı olduğunu da kabul eden Snape, ancak bu başarının Kuzey Kıbrıs sahillerinde yumurtlayan kaplumbağaların çoğunun sayıları artmaya başladıktan sonra neden çoğunlukla Mısır’ın Lake Bardawil bölgesine göçtüğünü açıklamaya yetmediğini ifade etti.

Robin Snape, bilim adamları Yeşil Kaplumbağa sayılarının artışında Lake Bardawil bölgesinde meydana gelen bir değişikliğin büyük etki sahibi olduğuna inandığını kaydetti.

Bu değişikliği anlamanın ve koruma çalışmalarına entegre etmenin, türün devamlılığı için çok önemli olduğunu belirten Snape, bu çalışma sayesinde sadece Yeşil Kaplumbağaları koruma çalışmalarında değil doğa koruma çalışmalarına değişik bir bakış açısı kazandırdığını söyledi.

Robin Snape; “İşte tam da bu sebeple dünya çapında büyük ilgi uyandıran bu çalışmanın ülkemiz sahillerinde gerçekleştirilmiş olması gurur vericidir. Ülkemizde Çevre Koruma Dairesi ortaklığı ile gerçekleştirilen bu çalışmalara gereken ilginin artması ve sahillerimizin çok daha etkin şekilde korunması tüm dünyada doğal eşsiz güzelliklerimiz ile tanınmamızı sağlayacaktır” diye konuşarak sözlerine son verdi.