BUGÜN sizleri yine geçmişinize ve çocukluğunuza götürmek istiyorum. Konumuz ‘ Kıbrıs’ta Kullanılan Bebek ve Çocuk Dili ‘. Konu ile ilgili örnekler vermeden önce, Kültür ve Dil konusuna biraz değinmenin yararlı olacağına inanıyuorum.
Bence kültür, geçmişten günümüze ulaşan, bizi biz yapan değerlerin yaşatılması demektir. Kültür, düşünceyi zenginleştirirken, toplumsal varlığı da güçlendirir. Kültürün, bir toplumun aynasıdır. Kültürü olmayan bir toplum var olamaz.
Günümüz dünyasında , iki bin civarında dilin konuşulduğu ve bunların lehçeleri (yöresel dil) ile birlikte 6000 (altı bin) ‘e ulaştığı biliniyor. İnsanlık tarihi boyunca, diller gelişmiş, zenginleşmiş ve değişerek günümüzdeki duruma ulaşmışlardır. Kültürler de aynı süreci yaşamıştır. Sağlam temellere dayanmayan, ya da hassasiyet taşıyan dil ve kültürler ise zamana direnemeyip kaybolmuştur..
Kıbrıs Türk dili ve kültürüne baktığımızda, her bölgenin kendine özgü koşulları olduğundan dolayı bölgeden bölgeye farklılıklar görürüz. Ne yazık ki, günümüzde gelişen teknoloji ve yozlaşmanın yarattığı etki ile, dilimiz ve kültürümüzün her geçen gün zenginliğini yitirmektedir. Kıbrıs kültürünü yaşatma anlamında hepimize büyük sorumluluklar düşmektedir. Dilini ve kültürlerini yitiren toplumların, yok olmaya mahkum oldukları gerçeğini asla unutmamalıyız. Kültür ve dil ayrılmaz ikilidir. Kıbrıs kültürüne sahip çıkmak, hem geçmişimize hem de geleceğimize sahip çıkmakla eş anlamlıdır.
Kıbrıs’ta Kullanılan Bebek ve Çocuk Dili
Çok değer verdiğim emekli öğretmen Kıbrıs sevdalısı Bayram Coşkuner’in, özellikle Baf yöresinde kullanılan çocuk diline dair yapmış olduğu araştırmayı, biraz daha genişleterek sizlerle paylaşmak istiyorum. Hiç kuşkusuz iletişim kurmanın en iyi araçlarından birisi de dildir. İnsanların, birbirleriyle temas etmeleri, ihtiyaçlarını gidermeleri, dertlerini ve isteklerini ifade etmeleri dil aracılığı ile olmaktadır. Kıbrıs’ın adalı ve Akdenizli özellikleri, beraberinde kendi bebek ve çocuk dilini yaratmıştır.
Aa.....................: Hayır,yapma
Au.....................: ağrır,hasta
Ah.....................: kötü,fena,yaramaz
Beppe................: yat
Bibi....................: yumurta
Bis,bissi..............: kedi
Biş,bişşa.............: çiş,küçük tuvalet
Butsi..................: ayakkabı
Babu..................: araba
Boppo................: elbise
Bumbu ..............: su
Buppa................: bez bebek
Cuccu ................: otur
Cici.....................: Güzel,yeni
Cik cik ................: Kuş
Cıs......................: sıcak,yanar
Dende.................: değnek
Day day ..............: yürü, yürümek
Dette .................: vurmak, dövmek
Ditsi....................: et
Didi.....................: hellim,peynir
Dan ....................: tüfek
Ee.......................: uyumak
Eh etmek ............: dövmek
Fufu ...................: yemek
Gıt......................: tavuk
Gokko (goggo).....: yemiş
İca(ida)...............:Gördüm
Ham....................: yemek, ısırmak
Hoppa..................: Gezme
Hollo....................: Korkutmak için kullanılır
Kıh ......................: bıçak, kesmek
Kaka ...................: fena, büyük tuvalet
Lilli..................... : para
Maci.....................: Öpmek
Mamma................: ekmek
Meci,me ..............: koyun
Mö.......................: öküz
O,o......................: Güzel
Oş ......................:Köpek
Tuppa...................: Düşmek
Uşşi......................: Eşek
U,U.......................: Soğuk
Hella bulla .............: Salıncak, Sallanmak
Not : Görüş ve önerilerinizi, [email protected] adresine gönderebilirsiniz.
