Hasan KARLITAŞ

         Kuzey Kıbrıs’ın en batı ucunda yer alan, Yeşilırmak köyü (Limnidi), pek çok özelliği ve başka hiçbir yerde göremeyeceğiniz kendine özgü güzellikleri  ile farkını hissettiriyor.

Yeşilırmak ya da eski adıyla Limnidi;  Denizdir. Dağdır, çalışkanlıktır, üretimdir, temiz havadır. Kültürlerin kaynaştığı, insanların özgür olmayı sevdiği eşsiz bir coğrafyadır.  Yeşilırmak’ta yaşamak hakikaten büyük bir ayrıcalık ve keyiftir.

Yeşilırmak denildiği zaman ilk akla gelen ürün, adına festival de düzenlenen çilek olsa da, çilek haricinde, köyde yetiştirilen birçok ürün bulunmaktadır. Zeytin, harup, kolakas, muz, narenciye, incir, yenidünya, erik, şeftali ve üzüm en başta gelen ürünler olarak dikkati çekiyor. Bu listeden de anlaşılacağı gibi, Yeşilırmak’ta yetiştirilmeyen ürün yok gibidir. Köyün son derece verimli toprakları ve kaliteli su kaynakları buna olanak sağlar. Köylü alın terini akıtarak, tarıma elverişli topraklarda sabahın erken saatinden geç saatlere kadar çalışkanlığı ile sürekli olarak üretim yapıyor. Denizin mavi rengi,  köyün yeşili ile birleşince seyrine doyum olmaz bir manzara ziyaretçilerini bekliyor.

 

Köyün ilk sakininin öyküsü

Tarihi belgelere göre Yeşilırmak’ın ilk sakini, Yeşilırmak’ın güneyinde yüksekçe bir tepe üzerinde kurulmuş olan, Kurutepe’de (Xerovuno) oturan ve 1913 tarihinde Yeşilırmağa taşınan Yusuf Mustafa (Cefala) isimli kişidir.  Bu tarihten sonra Yeşilırmak’a göçler başlar. Guruçço ikinci, İbrahim Ormancı ise üçüncü göç eden aile olur. Günümüzde, Kurutepe’den gelip yerleşen nüfus köyün temelini oluşturur. Yeşilırmak’ta yaşayan nüfus kadar, belki daha fazlası İngiltere ve Avustralya’da yaşam sürmektedir.

 

Dillirga’nın tepeleri denize bakar   

Yeşilırmak köyü, Dilirga bölgesinin en çekici köyüdür. Adeta bir marş gibi yıllardır, hem Türkçe hem de Rumca olarak, dilden dile söylenerek günümüze kadar ulaşmıştır.  Dillirga isimli anonim ezgi bu bölgenin  bilinen bir diğer özelliğidir.

Dillirga köyleri şunlardır: Kurutepe (Kserovunos) ,  Şirinköy (Varisha) , Bademliköy (Lutros) , Ömerli (Galini) , Erenköy (Koççina) , Yeşilırmak (Limnidi) , Günebakan (Ammadies) , Süleymaniye (Selemani) Madenliköy , Yedidalga(Gambo), Yörükköy,  Pirgo,  Mansura,  Aytotoro, Alevga,  Yağmuralan (Vroişa)  ve sınırları.  

 

Yeşilırmak’ta  turizm

Yeşilırmak köyü, alternatif turizm gelişimi için oldukça zengin bir potansiyele sahiptir. Turizm’in yükselen  trendi olan, çevre dostu turizm, özel ilgi turizmi ve kültür turizmi için adeta tüm güzellikler burada mevcuttur.
Yeşilırmak’ın Trodos Dağlarına uzanan eteklerinde, özellikle dağların karla örtülü olduğu zamanlarda,  Kıbrıs’ın meşhur yaban keçisi (Muflon) köye yakın yerlerde sürüler halinde dolaşır. Yeşilırmak Taşı (Petra tou Limnidi), tarihi Vuni Sarayı gibi tarihi eserler yanında, Yeşilırmak yöresinde bulunan, doğal çiçekler, yaban orkideleri, anıtsal nitelikli zeytin ağaçları, yeşili ve mavi denizi hakimiyetindeki doğanın süsüdür. Yeşilırmak kıyı şeridindeki plajlar,  restoranlar ve piknik alanları ziyaretçilerine farklı alternatifler sunar. Bölgede yer alan, Vouni King Hotel ve Restorant, Dillirga Restorant, Musa’nın Yeri,Murat’ın Yeri, Mücahitler Gazinosu ve Asmalı Plaj ziyaretçilerini bekliyor. Dağ ve deniz arasındaki 5 teras ve
40 dönüm üzerine kurulan, Nursel Ekici tarafından işletilen, ‘‘ Erson Hocanın Çiftliği  -  Organik Çiftlik ’’ köyün cazibesini artıran bir diğer unsurdur. Bir zamanlar Kıbrıs’a gelip yerleşenlere barınak olan yaklaşık 7000 yıllık medeniyetin izlerine şahitlik eden Petra Tou Limnidi (Yeşilırmak Taşı), Yeşilırmak’ın doğa harikaları arasında en bilinenidir. Sanatçı İsmail Işılsoy’un eserlerinin sergilendiği, köyde sürekli olarak açık bulunan, ‘Kıbrıs’ın Ahşap Yüzleri sergisi bir diğer önemli çekim noktasıdır. Yeşilırmak bölgesi doğa ve deniz manzaraları yanında, kaliteli suyu verimli toprakları, dağı, denizi, yeşili ve çevre dostu turizm yatırımları  ile alternatif bir turizm kasabası olmaya adaydır. Yeşilırmak – Pirgo kapısının açılması da köye bir canlılık getirmiştir…

 

Rekorlar Kitabı’ndaki Asma 

Yeşilırmak’ta görülmesi gereken en önemli yerlerden bir tanesi de hiç şüphesiz Guinnes Rekorlar Kitabı’na girmiş olan tarihi asmadır…
Asmalı Plaj mevkiinde bulunan 1947 tarihli bu  asma 85 cm’lik kalınlığı, heybetli görüntüsü ve her yıl vermiş olduğu yaklaşık 3 tonluk üzümle  kitaptaki yerini almayı hak etmiş durumdadır.
Asmalı plajın asması Limnidi sahiline  Hasan Hayrebet, tarafından ekilmiş ve Guinness rekorlar kitabına çapı en geniş asma olarak 1998’de girmeye hak kazanmıştır.  Yaklaşık 70 yaşındaki  bu asma göz kamaştırıcı güzelliktedir.

 

Yeşilırmak Çilek  Festivali

Çilek Diyarı projesi kapsamında çok büyük bir özveri ile  çalışan, Yeşilırmak-Yedidalga Üreticiler Birliği’nin çabaları ile,  İlki 1973, sonuncusu ise 1977 tarihinde gerçekleştirilen Çilek festivali, 34 sene sonra yeniden doğdu. Bu uyanış, Hem çilek festivali efsanesinin,  hem de bölgenin diğer önemli değerlerinin ön plana çıkmasına vesile oldu. Çilek Festivali, Lefke’de düzenlenen Ceviz ve Hurma festivalleri, Yedidalga’daki Verigo festivali ve Bağlıköy’deki ‘Eko köy festivali’ ile birlikte batı bölgesine  önemli bir canlılık getiriyor...

Dillirga bölgesinde  yer alan Yeşilırmak, kültürlerin kaynaştığı bir zenginliktir. Yeşilırmak, Denizdir. Dağdır. Çalışkanlıktır, üretimdir, temiz havadır.

Yararlanılan araştırmalar ve kaynak kişiler   :  Asım Altıok - Osman Erciyas - Serhat İncirli  - Resmiye Karlıtaş – Sabiha Mertcan – Alaeddin Ormancı - Ahmet An - Alper Işıkgün - Ersoy Köycü –  Bilgin Kanal -  ve  Haşmet Muzaffer Gürkan.