Fotoğraflar: Ahmet GÜRSES
Bazen özgürlüğe, bazense karanlık bir viraneye sürükler ruhumuzu kapılar. Kimi zaman tüm sırları hapseder içerisine. Koskoca bir tarihin şahididirler…
Bir zamanlar okul dönüşü mis gibi yemek kokulu anne mutfağına açılırlardı elbet, ya da eşikte molohiya ayıklayan anaların tatlı sohbetlerine ortak olurlardı. Ne o sokaklardaki tatlı sohbetler kaldı eskilerden şimdilere Kıbrıs’ın sıcak sokaklarında, ne komşuluklar… Ancak onlar zamana direndiler. Yüzyıllar boyunca çeşitli uygarlıkların doğup yeşerdiği, ya da uzak diyarlardan gelen kültürlerin yerleştiği Kıbrıs adasında sokakları süsleyen tarihi kapılar, biraz yorgun, biraz kederli, ancak adeta bitimsiz bir heyecanı yansıtan duruşlarıyla ayaktalar.
Muhteşem işlemeler
Kıbrıs kapıları renkleri, yıllara meydan okuyuşları, işlemeleriyle estetik duruşları dikkat çekicidir. Genellikle ahşaptan yapılan kapılar üzerinde şekillendirilmiş olarak kullanılan demirler adeta onlara can verir. Bazen ahşap kısmında bazen de demirlerden verilen şekillerle günümüze gelen işçilikleri ise adeta insanı büyüler. Bunun yanında hemen hemen her kapıda demirden bir de tokmak bulunur Kıbrıs’ın kapılarında. Bu kapılar, farkında olanlara büyük bir hayranlık hatta merak uyandırır. Roma ve Helenistik yansıması olan neoklasik detaylarla, ardından da Osmanlı mimarisinin etkileri ile ortaya çıkan Kıbrıs’ın bu eşsiz kapıları geçmişten günümüze doğru aralanırlar.
Doğu ve batının ahengi
Kıbrıs’ın doğu ve batı etkileriyle şekillenen mimari ruhuyla adeta bir ahenk oluşturan bu kapılarda neo-klasik bir tarz öne çıkarken bunun yanında bezen gotik mimarinin etkileri de görülür. Neo-klasik mimaride sıkça kullanılan sütunlar bu kapılara çerçeve görevi görür. Taştan yapılan bu sütunların taşıyıcı işlevi olmamasına rağmen tamamen kapıların görsel etkisini artırmak amacıyla kullanılır. Daha doğu etkisi taşıyan yarım daireler kapıların üst kısımlarına oturtulmuş. Kapıların hemen üst bölümüne oturtulan dikdörtgen bölüm camla yapılıp demir işçiliğiyle hareketlendirilmiştir. Bu şekilde dışarının aydınlığı ve ferahlığının usul usul içeriye sızması sağlanmıştır Kıbrıs’ın simgesi haline gelen kapılarında…
