Güzelyurt’ta yer alan Aziz Mamas Kilisesi’nde Kuzey Kıbrıs’ın en eski ikonu olan Hz. İsa İkonu ile Mikail Fresk’i turistlerin büyük ilgisini çekiyor

OKUNMUŞ ZEYTİNYAĞININ ŞİFA VERDİĞİNE İNANILIYOR… Franko- Bizans mimari özellikteki kiliseye Gotik özellikler eklendi. Yapının kuzey batı ucuna eklenen çan kulesi ve batı ile kuzeyini çevreleyen revaklar 20’nci yüzyılın başlarına ait. Doğudaki Apsis Bölümü ikonlarla süslenmiş bir ikonastasisle ayrılıyor. Aziz Mamas Kilisesi’nin kuzeyindeki Aziz Mamas’ın yarısı içerden yarısı dışardan görülebilen lahdinde ahşap bir kapakla örtülmüş bir delikte okunmuş olan zeytinyağı var. Bu yağın sürüldüğü yerlere şifa geldiğine inanılmaktadır.

Ahmet İLKTAÇ

Tarihi yapıları, denizi, kumu ve güneşiyle önemli turizm potansiyeline sahip olan Kuzey Kıbrıs’ın Güzelyurt ilçesinde yer alan Aziz Mamas Kilisesi ve İkon Müzesi, ziyaretçilerini kendine hayran bırakıyor.

Aziz Mamas Kilisesi’nin tarihine bakıldığında uzun bir mimari geçmişi olduğu anlaşılıyor. Önceleri, kilisenin yerinde Astarte’ye adanmış bir tapınak bulunduğu tarih kayıtlarında yerini alırken, Bizans Dönemi’nde tapınağın üzerine küçük bir kilise yapıldığı, sarı taştan 16’ncı yüzyılda inşa edilen kilisenin, 18’inci yüzyılda yeniden düzenlendiği ve bir kubbe eklendiği biliniyor.

Franko- Bizans mimari özellikteki kiliseye Gotik özellikler de eklendi. Üç neften oluşan yapı, orta nefte bir kubbeyle belirtildi. Doğuda yarım yuvarlak kubbeyle örtülmüş apsisi vardır.

Yapının kuzey batı ucuna eklenen çan kulesi, batı ve kuzeyini çevreleyen revaklar 20’nci yüzyılın başlarına ait olduğu belirtiliyor. Doğudaki Apsis Bölümü ikonlarla süslenmiş bir ikonastasisle ayrılmaktadır.

İkonastasisin mermer olan alt kısmı incir, üzüm, meşe palamudu figürleri ve bir zamanlar renkli armalar taşıyan Venedik kalkanlarıyla bezelidir. Ağaçtan yapılmış boyalı üst kısmı 16’ncı yüzyılın oymacılık sanatının eşsiz örneklerinden biridir.

Aziz Mamas Kilisesi’nin kuzeyindeki Aziz Mamas’ın yarısı içerden yarısı dışardan görülebilen lahdinde ahşap bir kapakla örtülmüş bir delikte okunmuş olan zeytinyağı var. Bu yağın sürüldüğü yerlere şifa geldiğine inanılmaktadır. Yine kilisenin içerisinde bulunan Hz. İsa ikonu Kuzey Kıbrıs’ın en eski ikonu olduğu belirtiliyor.

Kilisede adanın en güzel fresklerinden biri olan gösterilen dev bir Mikail freski de yer alıyor. Kilisenin muhteşem güzellikteki avizelerinin 1950’li yıllarda Çekoslavakya’dan getirildiği öğrenildi.

1974 sonrasında İkon Müzesi olarak kullanılan kilisede son yıllarda Kıbrıslı Rum Ortodokslar tarafından yeniden ayinler yapılmaya başlandı. Yakın zamanda binlerce Ortodoks’un katılımıyla kilisenin isim günü anısına bir ayin gerçekleştirilecek.

Aziz Mamas efsanesi

Aziz Mamas, Bizans Dönemi’nde dağlarda yaşayan genç bir keşiş olduğuna inanılmaktadır. İnanışa göre; dönemin Bizans Dük’ü ondan vergi almak istemiş fakat o dağlarda mağaralarda yaşadığı, herhangi bir kamu malından yararlanmadığı, sosyal yaşama katılmadığı için vergi vermek istememiştir. Daha sonra Dük askerlerini Mamas’ı yakalamak için göndermiş, askerlerde Mamas’ı yakalayıp cezalandırılması için kente getirirlerken ormanda önlerine kuzuyu yemeye götüren bir aslan çıkmış.

Mamas, tek bir hamleyle aslanı durdurup önünde eğilmiş ve kuzuyu da alarak Dük’ün karşısına aslanın üzerine binili olarak çıkmış. Dük bunu gördüğünde Mamas’tan çok etkilenmiş ve onu ölene kadar vergiden muaf tutmuş. Aziz Mamas’la ilgili birçok tarihçinin farklı yorumlar yaptığı da bilinmektedir.