Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği daha önce yapılan çalışmalar temel alınarak hem Kuzey Kıbrıs hem de Güney Kıbrıs’taki atık alanlarının rehabilite edilmesi gerektiğini ifade etti.
Konuyla ilgili Dernek’ten yapılan yazılı açıklamada CMC maden atıkları ortadan kaldırılması, bölgenin kirlilik haritalarının çıkarılması ve kirliliğin kaynağından ne kadar uzağa ve ne kadar derine dağılmış olduğunun belirlenmesi gerektiği kaydedildi.
Lefke bölgesinde vefat eden insanların ölüm sebeplerinin araştırılıp ölüm nedenlerinin istatistiksel olarak belirlenmesi gerektiği de belirtilen açıklamada şu önerilere yer verildi:
“CMC ve malvarlığı ile ilgili durumun belirlenmesi amacıyla merkezi ve yerel barolar ile görüşerek hukuksal çalışma başlatılmalıdır.
Sağlık alanında çalışmalar yapılıp diğer bölgelerle karşılaştırılmalıdır. Ortaya çıkabilecek farklı koşullar yine halk ile paylaşılmalıdır.
Lefke Bölgesindeki Hastalık Prevalens oranlarının hesaplanması yönünde araştırmalar başlatılmalıdır.
Bölge halkının ruhsal durumu incelenmelidir. Çevrenin etkileri ile görünmeyen ruhsal değişiklikler, stres, uyku problemi ve öfke incelenmeli ve araştırılmalıdır.
Acilen mevcut tüm bilimsel veriler toplanmalı, bağımsız inceleme ve denetleme organları kurulmalıdır. 2001’de yapılan ağır metal araştırması yeniden yapılmalı, düzenli bağımsız izleme birimleri kurulmalıdır. CMC bölgesi için günlük bağımsız izleme birimi olmalı ve toz, su, hava, toprak, deniz suyu ve deniz dibi kontrolleri bağımsız birim tarafından düzenli olarak yapılmalıdır.
Düzenli yapılan analizler halk ile şeffaf bir şekilde paylaşılmalı, halk bilgilendirilmelidir.
Çevre STÖ’leri okullarda okutulan kitapları incelemeli ve gerekli değişiklik yapılarak çevre bilinci ile sevgisinin çocuklara aşılanması, hatalı bilgilerin kitaplardan çıkarılması sağlanmalıdır. Çevre Eğitimi küçük yaşlarda verilmelidir.
Yapılacak eğitim çalışmaları kapsamında halk ve ilgili paydaşların sürece katılması sağlanmalı, ayrıca kadınlar sürece aktif halde dahil edilmelidir.
Bölgede çok sık tüketilen sebzeler incelenmeli, bu sebzelerin ağır metal içerip içermediği kontrol edilmelidir. Bu araştırmalar sürekli olmalıdır. Lefke bölgesinde bazı ürünlerde yapılan ağır metal araştırması gibi diğer sebze ve meyveler için de yapılmalı, düzenli olarak numuneler alınarak analizler tekrarlanmalıdır.
Halk, sağlık konusunda bilgilendirilmeli, sağlık taramaları düzenli aralıklarla yapılmalıdır. Cengiz Topel Hastanesi, II Basamak hekimlik hizmeti verecek şekilde tam donanıma kavuşturulmalı ve bu konudaki çalışmaların merkezi haline getirilmelidir.
Bölgede bağımsız bir izleme ve tahlil laboratuvarı kurulması kaçınılmazdır.”
CMC atıklarıyla ilgili mevcut firmanın yedi yıl geçmesine rağmen hiçbir ciddi temizlik çalışması gerçekleştiremediği gibi bu konuda da yeni girişim yapılmasında engel teşkil ettiği ifade edilen Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği açıklamasında, “Bölgenin CMC maden atıklarından temizliği için süratle alternatif firmalar bulunmalıdır. Alternatif çözümler üretilmeli ve en kısa zamanda uygulamaya konmalıdır” denildi.
Bölgenin eğitim, tarım, turizm açısından devlet tarafından desteklenmesi ve limanla güçlendirilmesi gerektiği dile getirilen açıklamada, “Bölgede yeni maden aramalarına ve çalıştırılmasına kesinlikle izin verilmemelidir. Lefke bölgesi kirli yatırımlarla değil, temiz yatırımlarla gelişmesine devam etmeli ve desteklenmelidir. Temiz yatırımların gelişmesine engel olacak her türlü faaliyet engellenmelidir” denildi.
Açıklamada, ilgili tüm taraflar, hükümet, yerel yönetim, Lefke Avrupa Üniversitesi ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinden oluşturulacak çalışma komitesinin, acilen çalışma planı ve programından oluşan bir takvimi belirlemesi de istendi.
